ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΚΑΙΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ https://sdam.gr/ el Ο νέος Εθνικός Κλιματικός Νόμος είναι νόμος του Κράτους. https://sdam.gr/node/427 <span property="schema:name">Ο νέος Εθνικός Κλιματικός Νόμος είναι νόμος του Κράτους.</span> <span rel="schema:author"><span lang="" about="/user/35" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">akailis</span></span> <span property="schema:dateCreated" content="2022-05-28T07:30:15+00:00">Σάβ, 05/28/2022 - 10:30</span> Sat, 28 May 2022 07:30:15 +0000 akailis 427 at https://sdam.gr Το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για την περίοδο 2021-2027 υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή https://sdam.gr/node/422 <span property="schema:name">Το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για την περίοδο 2021-2027 υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή</span> <span rel="schema:author"><span lang="" about="/user/35" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">akailis</span></span> <span property="schema:dateCreated" content="2022-05-13T06:00:05+00:00">Παρ, 05/13/2022 - 09:00</span> Fri, 13 May 2022 06:00:05 +0000 akailis 422 at https://sdam.gr Συνάντηση του Πελοπίδα Καλλίρη, Διοικητή της Ειδικής Υπηρεσίας Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, με τον Κωστή Μουσουρούλη. https://sdam.gr/node/398 <span property="schema:name">Συνάντηση του Πελοπίδα Καλλίρη, Διοικητή της Ειδικής Υπηρεσίας Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, με τον Κωστή Μουσουρούλη.</span> <span rel="schema:author"><span lang="" about="/user/35" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">akailis</span></span> <span property="schema:dateCreated" content="2022-01-21T12:25:53+00:00">Παρ, 01/21/2022 - 14:25</span> Fri, 21 Jan 2022 12:25:53 +0000 akailis 398 at https://sdam.gr «Άρχισε η διαβούλευση για Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος ΔΑΜ 2021-2027» https://sdam.gr/node/392 <span property="schema:name">«Άρχισε η διαβούλευση για Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος ΔΑΜ 2021-2027»</span> <span rel="schema:author"><span lang="" about="/user/49" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">ebratsioti</span></span> <span property="schema:dateCreated" content="2021-12-28T11:22:40+00:00">Τρί, 12/28/2021 - 13:22</span> Tue, 28 Dec 2021 11:22:40 +0000 ebratsioti 392 at https://sdam.gr Άρχισε η διαβούλευση για το νομοσχέδιο σχετικά με τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση. https://sdam.gr/node/352 <span property="schema:name">Άρχισε η διαβούλευση για το νομοσχέδιο σχετικά με τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση. </span> <span rel="schema:author"><span lang="" about="/user/35" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">akailis</span></span> <span property="schema:dateCreated" content="2021-10-12T12:43:28+00:00">Τρί, 10/12/2021 - 15:43</span> Tue, 12 Oct 2021 12:43:28 +0000 akailis 352 at https://sdam.gr Ο Κωστής Μουσουρούλης συμμετείχε σε τηλεοπτικό πάνελ για την απολιγνιτοποίηση στην Ελλάδα https://sdam.gr/node/454 <span>Ο Κωστής Μουσουρούλης συμμετείχε σε τηλεοπτικό πάνελ για την απολιγνιτοποίηση στην Ελλάδα</span> <span><span lang="" about="/user/35" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">akailis</span></span> <span>Τρί, 11/29/2022 - 15:37</span> <div class="field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field__item"><p>Η <strong>απολιγνιτοποίηση και η μετά τον λιγνίτη εποχή στην Ελλάδα </strong>και ειδικότερα στη Δυτική Μακεδονία ήταν τα θέματα που απασχόλησαν την συζήτηση που έγινε στο <strong>OnCamera.gr,</strong> στις 23/11/22, στο πλαίσιο του <strong>προγράμματος Post Coal Future Lab,</strong> που χρηματοδοτείται από το eit Climate-KIC.</p> <p>Στη συζήτηση συμμετείχαν ο<strong> Κωστής Μουσουρούλης</strong>, <strong>Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης</strong>, ο κ.<strong> Ιωάννης Μπούκης, Διευθύνων Σύμβουλος στην Ελληνική Εταιρεία Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης Α.Ε</strong>., ο κ. <strong>Τάσος Τζήκας, Προέδρος ΔΕΘ-Helexpo</strong> και ο κ.<strong> Νίκος Πετρόπουλος Πρόεδρος του ERCF.</strong></p> <p>Το συντονισμό ανέλαβε η κα <strong> Σάγια Τσαουσίδου, Πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων.</strong></p> <p>Ο <strong>Κωστής Μουσουρούλης</strong>, Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής τουΣχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης ανέλυσε το ρόλο αυτού του φιλόδοξου σχεδίου, την πορεία του και τις ενέργειες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα.</p> <p>Συγκεκριμένα τόνισε ότι η μετάβαση σε βιώσιμη ανάπτυξη πήρε σάρκα και οστά με την <strong>Πράσινη Συμφωνία</strong> που εξασφάλισε τους πόρους, που ήταν απαραίτητοι για τη στήριξη της ενεργειακής και ψηφιακής πτυχής αλλά και για να διασφαλισθούν κονδύλια προς όφελος των περιοχών που επηρεάζονται περισσότερο, δηλαδή τη<strong> Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη. </strong></p> <p>Υπογράμμισε επίσης ότι η Ελλάδα βγήκε δυναμικά για να διεκδικήσει όσο το δυνατό μεγαλύτερο μερίδιο από τους πόρους αυτούς και με το σχέδιο αυτό καθορίσθηκαν ως στόχοι να αντισταθμισθούν οι αρνητικές οικονομικές και κοινωνικές  επιπτώσεις της προηγούμενης δεκαετίας και να επιδιωχθεί η διαφοροποίηση του παραγωγικού ιστού των περιοχών αυτών με την ανάπτυξη κλάδων όπως η βιοτεχνία, η βιομηχανία, ο τουρισμός.</p> <p>Ο<strong> Ιωάννης Μπούκης, </strong>Διευθύνων Σύμβουλος στην Ελληνική Εταιρεία Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης Α.Ε. ο οποίος έχει αναλάβει την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου της απολιγνιτοποίησης που είναι μεταξύ άλλων, η διαφοροποίηση της παραγωγικής βάσης των περιοχών δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης, η αναβάθμιση και αξιοποίηση των εδαφών που περιλαμβάνονται στις Ζώνες Απολιγνιτοποίησης, εξήγησε τον τρόπο με τον οποίο θα πραγματοποιηθεί καθώς και τι περιλαμβάνει ο σχεδιασμός για την προσέλκυση νέων επενδυτών στην Δυτική Μακεδονία.<br /><br /> Ο <strong>Τάσος Τζήκας,</strong> Προέδρος ΔΕΘ-Helexpo ανάλυσε τον τρόπο σχεδιασμού, την μελέτη και την οργάνωση-υλοποίηση του νέου τεχνολογικού πάρκου στη Μεγαλόπολη καθώς και τις προοπτικές ανάπτυξής του.<br /><br /> Ο <strong>Νίκος Πετρόπουλος, </strong>Πρόεδρος του <a href="https://avmap.us10.list-manage.com/track/click?u=cb6251a8c4568237b45f8f903&amp;id=dbf63673b3&amp;e=caa6d087b1">ERFC</a> του οργανισμού που υλοποιεί ένα μεγάλο εύρος ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την κλιματική αλλαγή και την απολιγνιτοποίηση, παρουσίασε μια νέα ιδέα, την δημιουργία μιας πλατφόρμας (Ιnvestment Maturing Platform) στην οποία θα καταγράφονται τα επενδυτικά σχέδια και θα ερευνείται ο τρόπος υλοποίησης τους. Η ιδέα αλλά και ο τρόπος υλοποίησης της πλατφόρμας αποτελεί προϊόν συνεργασίας όλων των φορέων του έργου <a href="https://avmap.us10.list-manage.com/track/click?u=cb6251a8c4568237b45f8f903&amp;id=6f8a99a3d7&amp;e=caa6d087b1">Post Coal Future Lab</a>.</p> <p><strong>Για να παρακολουθήσετε όλη τη συζήτηση δείτε <a href="https://www.youtube.com/watch?v=WX-hPJNZIX8">εδώ</a>.</strong></p> <p> </p></div> <div class="field field--name-field-image field--type-image field--label-hidden field__item"> <img src="/sites/default/files/2022-11/%CE%A3%CF%84%CE%B9%CE%B3%CE%BC%CE%B9%CF%8C%CF%84%CF%85%CF%80%CE%BF%20%CE%BF%CE%B8%CF%8C%CE%BD%CE%B7%CF%82%20%28140%29%20%CE%B1.png" width="1595" height="1000" alt="" typeof="foaf:Image" /> </div> <div class="field field--name-field-post-category field--type-entity-reference field--label-hidden field__items"> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/68" hreflang="en">ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ</a></div> </div> <div class="field field--name-field-tags field--type-entity-reference field--label-inline"> <div class="field__label">Tags</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/13" hreflang="el">ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/76" hreflang="el">ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/46" hreflang="el">ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/49" hreflang="el">ΠΡΑΣΙΝΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/55" hreflang="el">ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΚΑΙΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/56" hreflang="el">ΤΑΜΕΙΟ ΔΙΚΑΙΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/22" hreflang="el">ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ</a></div> </div> </div> Tue, 29 Nov 2022 13:37:01 +0000 akailis 454 at https://sdam.gr ΚΩΣΤΗΣ ΜΟΥΣΟΥΡΟΥΛΗΣ:Το Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης στοχεύει και στην ενεργειακή αυτονομία, τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή των νησιών. https://sdam.gr/node/452 <span>ΚΩΣΤΗΣ ΜΟΥΣΟΥΡΟΥΛΗΣ:Το Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης στοχεύει και στην ενεργειακή αυτονομία, τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή των νησιών.</span> <span><span lang="" about="/user/35" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">akailis</span></span> <span>Τετ, 11/09/2022 - 08:48</span> <div class="field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field__item"><p>Στη στήλη <strong>"ΓΝΩΜΗ" </strong>της εφημερίδας<strong> "ΤΑ ΝΕΑ"</strong> στις 05/11/2022, ο<strong> Κωστής Μουσουρούλης, </strong> <strong>Πρόεδρος της</strong> <strong>Συντονιστικής Επιτροπής του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης</strong>, σε άρθρο του με τίτλο <strong>"Νησιά και κλιματική ουδετερότητα", </strong>αναφέρθηκε στην τεράστια σημασία που έχει για<strong> τις εξαρτημένες από τον άνθρακα νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας, το Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης.</strong></p> <p>Τονίζει δε πως " <strong>Το Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία</strong> εν τω γίγνεσθαι, <strong>για τη διασφάλιση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής σε ευαίσθητες περιοχές της ηπειρωτικής και της νησιωτικής Ελλάδας".</strong></p> <p><strong>Ακολουθεί το άρθρο:</strong></p> <p><strong>Νησιά και κλιματική ουδετερότητα</strong></p> <p lang="el-GR" xml:lang="el-GR" xml:lang="el-GR">Τ<strong>ο πρώτο ευρωπαϊκό Πρόγραμμα ΕΣΠΑ για τη δίκαιη μετάβαση των εξαρτημένων από τον άνθρακα περιοχές είναι Ελληνικό.</strong> Απευθύνεται στις περιοχές εξόρυξης και καύσης λιγνίτη για ηλεκτροπαραγωγή καθώς και στα μη διασυνδεδεμένα με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα νησιά (ΜΔΝ), τα οποία ηλεκτροδοτούνται με καύση πετρελαίου σε αυτόνομους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς (ΑΣΠ). <strong>Οι περιοχές αυτές θα ενισχυθούν με </strong><strong>1,63 δις ευρώ, </strong>προκειμένου <strong>να στηριχθεί η απασχόληση και να επιτευχθεί η ισορροπημένη και βιώσιμη ανάπτυξή τους.</strong></p> <p lang="el-GR" xml:lang="el-GR" xml:lang="el-GR"> </p> <p>Οι ΑΣΠ συγκροτούν 32 αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα που τροφοδοτούν ένα ή περισσότερα ΜΔΝ. Τα 24 θα αποσυρθούν έως το 2029, με την ολοκλήρωση της συνδετήριας καλωδίωσής τους, ενώ τα 8 θα παραμείνουν σε καθεστώς ΜΔΝ. <strong>Η</strong><strong> ενεργειακή μετάβαση </strong><strong>θα πραγματοποιηθεί με τη σταδιακή διείσδυση των ΑΠΕ στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.</strong> Στην πρώτη περίπτωση, λόγω της αύξησης του «ηλεκτρικού χώρου» που θα προκύψει από τη διασύνδεση, και στη δεύτερη, με την εγκατάσταση υβριδικών σταθμών παραγωγής οι οποίοι συνδυάζουν αιολική-ηλιακή ενέργεια με συστήματα αποθήκευσης ενέργειας.</p> <p lang="el-GR" xml:lang="el-GR" xml:lang="el-GR"><strong>Για να πετύχουμε την ένταξη των ΜΔΝ στο χάρτη δίκαιης μετάβασης, υποστηρίξαμε ότι</strong>: (1) η παραγωγή καθαρής ενέργειας θα συμβάλλει στον βιώσιμο μετασχηματισμό των δύο βασικών πυλώνων ανάπτυξης και μεγαλύτερων καταναλωτών ενέργειας: <strong>του </strong><strong>τουρισμού και της γαλάζιας οικονομίας.</strong> Αλλιώς, η μετάβαση θα είναι ελλιπής, με συνεπαγόμενες επιπτώσεις στο ανθρώπινο δυναμικό, το παραγωγικό κεφάλαιο και το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, (2) η ενεργειακή μετάβαση<strong> </strong>ανάλογα με την περίπτωση, επηρεάζει με διαφορετικό τρόπο κάθε συστάδα νησιών τόσο σε σχέση με την<strong> απώλεια θέσεων εργασίας και τη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας,</strong> όσο και σε σχέση με τη δυνατότητα <strong>διαφοροποίησης της τοπικής τους οικονομίας</strong> και (3) <strong>η</strong><strong> ενεργειακή μετάβαση </strong>επηρεάζει διαφορετικά κάθε νησί, ανάλογα με τη βαρύτητα του πετρελαίου στο παραγωγικό του σύστημα, ενώ προκαλεί επιπλέον κόστη τα οποία δεν μπορούν να επωμιστούν εξ ολοκλήρου τα νησιά, με δεδομένες τις φυσικές προκλήσεις της νησιωτικότητας.</p> <p lang="el-GR" xml:lang="el-GR" xml:lang="el-GR">Ειδικά για τα νησιά τα οποία χαρακτηρίζονται από πληθυσμιακή στασιμότητα, αδύναμες οικονομίες, χαμηλή ποιότητα υποδομών/υπηρεσιών και γεωγραφική απομόνωση, <strong>η διαφοροποίηση, </strong>με αφετηρία την ενεργειακή μετάβαση και τις αλλαγές που αυτή επιφέρει στις τοπικές οικονομίες, <strong>θα επιδιωχθεί μέσω της πρωτοβουλίας </strong><strong>Gr</strong><strong>-</strong><strong>eco</strong><strong> </strong><strong>Islands</strong>. <strong>Η πρωτοβουλία θα χρηματοδοτήσει ολιστικές παρεμβάσεις που συμβάλλουν στην ενεργειακή αυτονομία και στη στροφή των τοπικών οικονομιών προς πιο πράσινες και βιώσιμες δραστηριότητες</strong>. Οι πόροι θα προέλθουν κυρίως από το Πρόγραμμα «Περιβάλλον &amp; Κλιματική Αλλαγή» και συμπληρωματικά από το Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης και τα Περιφερειακά Προγράμματα.</p> <p lang="el-GR" xml:lang="el-GR" xml:lang="el-GR">Επιπλέον, πετύχαμε τη δυνατότητα χορήγησης σε όλες τις περιοχές μετάβασης έως και <strong>10% επιπλέον ποσοστό ενίσχυσης για μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις,</strong> ανεξάρτητα από την πηγή χορήγησης της ενίσχυσης (εθνικοί ή ευρωπαϊκοί πόροι).</p> <p lang="el-GR" xml:lang="el-GR" xml:lang="el-GR"><strong>Το Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία εν τω γίγνεσθαι, για τη διασφάλιση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής σε ευαίσθητες περιοχές της ηπειρωτικής και της νησιωτικής Ελλάδας</strong>.</p></div> <div class="field field--name-field-image field--type-image field--label-hidden field__item"> <img src="/sites/default/files/2022-11/DSC03581copy.jpg" width="2450" height="1890" alt="" typeof="foaf:Image" /> </div> <div class="field field--name-field-post-category field--type-entity-reference field--label-hidden field__items"> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/67" hreflang="en">ΥΠΕΝ</a></div> </div> <div class="field field--name-field-tags field--type-entity-reference field--label-inline"> <div class="field__label">Tags</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/13" hreflang="el">ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/76" hreflang="el">ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/55" hreflang="el">ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΚΑΙΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/61" hreflang="el">ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/74" hreflang="el">ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/75" hreflang="el">ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ</a></div> </div> </div> Wed, 09 Nov 2022 06:48:44 +0000 akailis 452 at https://sdam.gr Εκδήλωση στο Ζάππειο: Ευρωπαϊκή και Ελληνική Στρατηγική για το Υδρογόνο https://sdam.gr/node/451 <span>Εκδήλωση στο Ζάππειο: Ευρωπαϊκή και Ελληνική Στρατηγική για το Υδρογόνο</span> <span><span lang="" about="/index.php/user/35" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">akailis</span></span> <span>Τρί, 11/08/2022 - 10:02</span> <div class="field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field__item"><p><strong>Ο Κωστής Μουσουρούλης, Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης </strong>για μια ουδέτερη κλιματικά και βιώσιμη οικονομία<strong>, </strong>συμμετείχε ως ομιλητής στην εκδήλωση<strong> με θέμα: Η Ευρωπαϊκή Στρατηγική Υδρογόνου, ο ρόλος της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου και η Ελληνική Στρατηγική Υδρογόνου, </strong>που πραγματοποιήθηκε <strong>στις 7 Νοεμβρίου 2022 </strong>στο Ζάππειο Μέγαρο στην Αθήνα.</p> <p>Η εκδήλωση ήταν πρωτοβουλία<strong> </strong>του <strong><strong>Γιώργου Χατζημαρκάκη, Διευθύνοντα Σύμβουλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υδρογόνου (Hydrogen Europe)</strong></strong><strong> με συν-διοργανωτές </strong>από<strong> την Ευρωπαϊκή Ένωση Υδρογόνου, την Περιφέρεια Κρήτης, την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, την Περιφέρεια Θεσσαλίας και την Επιτροπή για τη χάραξη Εθνικής Στρατηγικής για το Υδρογόνο.</strong></p> <p>Την εκδήλωση χαιρέτησαν ο<strong> </strong>κ.<strong> Μιχάλης Παπαδόπουλος, Υφυπουργός Μεταφορών και Υποδομών </strong>και η κα,<strong> Μαρία Σπυράκη, βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.</strong></p> <p>Στο πάνελ συμμετείχαν<strong> οι κκ. Γιώργος Κασαπίδης, Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργος Αλεξάκης, Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης, Βασίλης Γρηγορίου,</strong> Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Advent Technologies Holdings<strong>, Νίκος Ντάβος, </strong>Συνιδρυτής και Διαχειριστής του Cluster Βιοοικονομίας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας (CluBE),<strong> Κωστής Μουσουρούλης, Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, Aθανάσιος Στούμπος, </strong>Συνιδρυτής CYRUS A.E. και Εθνικός Εκπρόσωπος στο Clean Hydrogen JU<strong> </strong>και<strong> Ιωάννης Μπούκης, Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Εταιρείας Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, </strong>με συντονιστή της εκδήλωσης<strong> τον κ.Τάκη Σαράντη, </strong>Δημοσιογράφο της ΕΡΤ.</p> <p> </p> <p><strong>Ακολουθεί η τοποθέτηση του Κωστή Μουσουρούλη:</strong></p> <p> </p> <p>Βρισκόμαστε σήμερα<strong> λίγο πριν από την κορύφωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων</strong>, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Θα ακολουθήσει η πτώση. Ωστόσο, εάν αυτό δεν συμβεί, θα συνεχιστεί η απορρύθμιση του κλίματος από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, ιδίως των G20 οι οποίοι εκπέμπουν το 80% των αερίων του θερμοκηπίου. Οι δραστηριότητες αυτές είναι και θα είναι αυτεπίστροφες σε όλους υπό δύο μορφές : των φυσικών καταστροφών και του οικονομικού κόστους τόσο για την αποκατάστασή τους, όσο και για την αντιμετώπιση του αυξημένου κόστους των προϊόντων και των αγαθών. Αρκεί μια ελάχιστη αύξηση της θερμοκρασίας για να εκτινάξει το κόστος παραγωγής, μεταφοράς και διανομής τους.</p> <p> </p> <p>Αυτή η σκέψη μας οδηγεί στην ευτυχή συγκυρία αυτής της τέλειας καταιγίδας που ζούμε. Και όμως, αυτό δεν είναι οξύμωρο. Τ<strong>ο ράλι των τιμών φυσικού αερίου λειτουργεί ως καταλύτης </strong><strong>που θα επιταχύνει την πτώση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων, και την μετάβαση </strong><strong>σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας.</strong> Η κατάσταση αυτή θυμίζει την πετρελαϊκή κρίση του 1973, όταν η Ευρώπη έχει εναγκαλιστεί με τους Άραβες προμηθευτές πετρελαίου. Όταν η ζήτηση αυξήθηκε με τη προσφορά να είναι ανεπαρκής, οι τιμές εκτοξεύθηκαν, εκτός βεβαίως της γεωπολιτικής διάστασης του ζητήματος.</p> <p>Αργότερα, τη θέση των Αράβων κατέλαβαν οι Ρώσοι. Όχι από μόνοι τους. Η Ευρώπη τους την παραχώρησε. Το 1991, μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, όταν στην προσπάθεια εξόδου από τον ασφυκτικό κλοιό των Αράβων, <strong>η </strong><strong>Ευρώπη</strong><strong> μαζί με τον</strong><strong> Καναδά, </strong><strong>τις ΗΠΑ </strong><strong>και </strong><strong>την </strong><strong>Ιαπωνία</strong><strong>, </strong><strong>συμφώνησαν σε ένα</strong><strong>ν Ενεργειακό Χάρτη μέσω του οποίου η </strong><strong>Ευρώπη</strong><strong>,</strong><strong> </strong><strong>διαθέτουσα</strong><strong> τεχνολογία</strong><strong>,</strong><strong> και </strong><strong>η Ρωσία, διαθέτουσα αέριο και πετρέλαιο, θα ανέπτυσσαν συνεργασία.</strong> Ακολούθησε το 1994 η <strong>Συνθήκη για το</strong><strong>ν Ευρωπαϊκό Ενεργειακό </strong><strong>Χάρτη </strong><strong>ο οποίος</strong><strong> </strong><strong>άνοιξε τον δρόμο </strong><strong>για την λεγόμενη διαφοροποίηση </strong><strong>των </strong><strong>πηγών</strong><strong>, των</strong><strong> προμηθευτών και </strong><strong>των </strong><strong>οδεύσεων. </strong>Βέβαια, στην πορεία, η διαφοροποίηση των οδεύσεων δεν οδήγησε αυτόματα και στην διαφοροποίηση των προμηθευτών, γιατί οι προμηθευτές αγόραζαν τις πηγές.</p> <p>Μετά από την πολύ σύντομη ιστορική αυτή αναφορά, τίθεται το ερώτημα: ποιος έχει σειρά μετά τους Άραβες και Ρώσους; Η απάντηση είναι απλή: Οι Ευρωπαίοι. Αυτό σκέφτηκαν το 1996, όταν αποφάσισαν από καταναλωτές ενέργειας να γίνουν παραγωγοί, μέσα από την απελευθέρωση των αγορών και την τιμολόγηση των ρύπων. Απελευθέρωση των αγορών σημαίνει ότι το επενδυτικό ρίσκο δεν θα το αναλαμβάνει πλέον ο δημόσιος τομέας, αλλά οι ιδιώτες. <strong>Α</strong><strong>ν οι εκτιμήσεις του IRENA, του Διεθνούς οργανισμού για τις </strong><strong>ΑΠΕ</strong><strong> είναι σωστές, για να διατηρήσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό</strong><strong> έως </strong><strong>το 2050, χρειάζονται</strong><strong> επενδύσεις</strong><strong> 130</strong><strong> τρισεκατομμυρίων δολαρίων</strong><strong>. Ποιος θα τις κάνει</strong><strong> και γιατί</strong><strong>; </strong></p> <p>Πάμε σιγά-σιγά να δούμε γιατί μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι. Πράγματι η τεχνολογία ΑΠΕ έχει εξελιχθεί, οι τιμές έχουν μειωθεί. Αυτό όμως δεν είναι αρκετό, <strong>γιατί</strong><strong> </strong><strong>οι </strong><strong>ΑΠΕ χωρίς αποθήκευση </strong><strong>της παραγόμενης ενέργειας </strong><strong>δεν </strong><strong>είναι αποδοτικές</strong><strong>. </strong>Για την ανάπτυξη του πράσινου υδρογόνου, είναι απαραίτητη μία πλεονασματική παραγωγή ΑΠΕ.</p> <p>Επιστρέφω στο <strong>φυσικό αέριο το οποίο μας είναι αναγκαίο </strong><strong>ως</strong><strong> μεταβατικό καύσιμο</strong><strong>.</strong> Όλοι νομίζαμε ότι οι τιμές ξέφυγαν λόγω του πολέμου. Δεν είναι απόλυτα αληθές αυτό. Οι τιμές ξέφυγαν γιατί αυξήθηκε η ζήτηση μετά από τα lock-down συνεπεία της πανδημίας, γιατί φέτος είχαμε μεγάλη ξηρασία, συνεπεία της κλιματικής αλλαγής, με αποτέλεσμα τα πυρηνικά και τα υδροηλεκτρικά να μη δουλέψουν, γιατί μειώθηκε απότομα η ζήτηση ενέργειας όταν η βιομηχανία έκοψε την παραγωγή για να κάνει εξοικονόμηση ακριβώς λόγω της υψηλών τιμών της ενέργειας. Αυτά μπορούν να συμβούν με τις ΑΠΕ; Όχι δεν μπορούν να συμβούν. Οι ΑΠΕ, δεν είναι εκτεθειμένες σε αυτές τις διακυμάνσεις.</p> <p lang="el-GR" xml:lang="el-GR" xml:lang="el-GR">Επίσης, οι ΑΠΕ δεν είναι σε κάποιο χρηματιστήριο ενέργειας, όπως το Ολλανδικό TTF το οποίο ξεκίνησε ως κόμβος διαπραγμάτευσης σποτ φορτίων υγροποιημένου αερίου, και στην πορεία ενέταξε ποσότητες αερίου αγωγών αλλά και μακροχρόνια συμβόλαια προμήθειας. Έτσι, αρκεί μία δήλωση του Πούτιν για να διαταραχθούν οι τιμές, ή να υπάρξει συνεννόηση μεταξύ πωλητών και αγοραστών για τιμές οι οποίες δεν θα αντανακλούν το κόστος παραγωγής.</p> <p>Οι ΑΠΕ, δεν τα έχουν αυτά. Όπως προανέφερα, αντιμετωπίζουν πρόβλημα αποθήκευσης. Το υδρογόνο για να αποθηκευτεί χρειάζεται δεξαμενές υψηλής πίεσης -200 με 300 bar- γεγονός που συνεπάγεται επενδύσεις σε μεγάλες και βαριές εγκαταστάσεις. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο βλέπουμε να αποθηκεύονται οικονομικότερα μόνον τα παράγωγα του υδρογόνου, όπως η αμμωνία ή η μεθανόλη.</p> <p>Για να περάσουμε στην καρδιά του ζητήματος: <strong>το υδρογόνο </strong><strong>μπορεί να παίξει </strong><strong>έναν διπλό ρόλο</strong><strong>: έναν </strong><strong>αναπτυξιακό</strong><strong>,</strong><strong> με την έννοια της </strong><strong>δυνατότητας που έχει να υποκαταστήσει τα συμβατικά καύσιμα</strong><strong>, και έναν εξισορροπητικό</strong><strong>,</strong><strong> αφού, </strong><strong>μέσω της ηλεκτρόλυσης, επιτυγχάνεται αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ</strong><strong> σε μεγάλες ποσότητες και έτσι μπορεί αφενός να γεφυρώσει τις διακυμάνσεις της εποχιακής ζήτησης, και</strong><strong>,</strong><strong> αφετέρου</strong><strong>,</strong><strong> να μεταφερθεί επιτρέποντας την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας εκεί όπου είναι αποδοτικότερη.</strong><strong> </strong><strong> </strong></p> <p>Συνοψίζοντας, <strong>το στοίχημα της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα θα παιχτεί στο υδρογόνο.</strong> Και αυτό, γιατί τα άλλα καύσιμα, τα άλλα ανανεώσιμα αέρια, όπως το βιομεθάνιο, δεν μπορούν να παραχθούν σε ποσότητες επαρκείς, λόγω πρώτης ύλης.</p> <p>Ακούστηκε πολλές φορές ότι η τεχνολογία δεν είναι ώριμη, ούτε τεχνικά ούτε οικονομικά, και απαιτείται δημόσια στήριξη. Ναι απαιτείται δημόσια στήριξη. Προς ποια όμως κατεύθυνση; Είμαι αντίθετος με τις αλόγιστες κρατικές ενισχύσεις. Είμαι όμως υπέρ της συγκέντρωσης δεξιοτήτων, της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας, της σύζευξης μεταξύ των πιο καινοτόμων επιχειρήσεων και των ερευνητικών κέντρων, και της εισαγωγής νέων σύγχρονων εργαλείων χρηματοδότησης.</p> <p>Σχετικά με τη μείωση του κόστους παραγωγής, έχει μεγάλη σημασία η προώθηση και εμβάθυνση των διεθνών συνεργασιών μεταξύ κρατών που διαθέτουν ΑΠΕ εν αφθονία, όπως η Ελλάδα, και κρατών που έχουν τεχνογνωσία και τεχνολογία. Η Ελλάδα, δεν πρέπει όμως να παραμείνει μόνον στο σκέλος της προσφοράς διαθεσιμότητας ΑΠΕ, αλλά να περάσει στην ανάπτυξη εγχώριας τεχνογνωσίας για την παραγωγή και για τη χρήση του υδρογόνου. Γιατί και στις δύο αυτές πτυχές υπάρχει ανάγκη.</p> <p>Πιστεύω ότι όλα τα προβλήματα που συζητήθηκαν σήμερα, στο τέλος θα επιλυθούν. Ήδη έχουμε μια μεγάλη μείωση του κόστους παραγωγής για παράδειγμα στις κυψέλες υδρογόνου. Δεν έχω φρέσκα στοιχεία, αλλά πρέπει να είναι γύρω στο 50% με 60% σε σχέση με τις πρώτες παραγωγές.</p> <p>Έχουμε μία ευρωπαϊκή στρατηγική πολύ σημαντική και μία εξασφαλισμένη χρηματοδότηση τόσο από το RepowerEU για την απεξάρτηση από τους Ρώσους, όσο και από το Fit55 μέσω της Πράσινης Συμφωνίας. Έχουμε πρωτοβουλίες από πλευράς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όπως για παράδειγμα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Υδρογόνου, σε μία κατεύθυνση αναζωογόνησης της βιομηχανίας και των μεταφορών, δύο τομείς στους οποίους πάσχουμε και πρέπει να παρέμβουμε.</p> <p> </p> <p>Έχουμε και στην Ελλάδα μία ενεργειακή και κλιματική στρατηγική, το ΕΣΕΚ, και μια ειδικότερη για το υδρογόνο, με ποσοτικούς στόχους και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.</p> <p>Τέλος, και κλείνω με αυτό, έχουμε περιοχές της χώρας όπως <strong>η</strong><strong> Δυτική Μακεδονία</strong><strong>, τις οποίες θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε </strong><strong>κάλλιστα </strong><strong>ως</strong><strong> παράδεισο για επενδύσεις υδρογόνου</strong><strong>.</strong> Και αυτό γιατί στην Δυτική Μακεδονία, διαθέτουμε κόσμο εξοικειωμένο με την βιομηχανική δραστηριότητα, εδώ και δεκαετίες, διαθέτουμε υψηλού επιπέδου προσωπικό, και επιστημονικό και τεχνικό και εργατικό, διαθέτουμε τεράστιες εκτάσεις που μπορούν να φιλοξενήσουν επενδύσεις μεγάλης κλίμακας, διαθέτουμε ισχυρά δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρισμού, έχουμε μια ευνοϊκή γεωγραφία, αφού η Δυτική Μακεδονία έχει στα αριστερά και στα δεξιά της δυο διεθνή λιμάνια, την Ηγουμενίτσα και τη Θεσσαλονίκη. Έχουμε επίσης και ένα πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης, το πρώτο που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Ένωση για το νέο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, το οποίο έχει «κλειδωμένο» προϋπολογσιμό 1,6 δις ευρώ.</p> <p>Όλες αυτές οι προϋποθέσεις συγκλίνουν, συντρέχουν, συνυπάρχουν ώστε <strong>η Ελλάδα να ατενίζει με ρεαλιστική αισιοδοξία το μέλλον ως προς την προώθηση του υδρογόνου.</strong></p> <p>Γνωρίζετε ότι στην θεωρία, η θεωρία από τη πράξη δεν διαφέρει καθόλου. Στην πράξη όμως τα πράγματα καμιά φορά είναι ή γίνονται εξαιρετικά δύσκολα. Είμαι πάντως βέβαιος ότι οι συνάδελφοι που θα ασχοληθούν με την εφαρμογή, ο κ. Μπούκης που θα διαχειριστεί τα εδάφη, και ο κ. Καλλίρης που θα διαχειριστεί τους πόρους για τη δίκαιη μετάβαση θα τα καταφέρουν. </p> <p> </p> <p>Για να παρακολουθήσετε όλη την εκδήλωση πατήστε<a href="https://youtu.be/EhiKYo1_qs0"> εδώ.</a></p> <p>Για την ομιλία του Κωστή Μουσουρούλη και την απάντηση σε ερωτήσεις του κοινού πατήστε<a href="https://www.youtube.com/watch?v=y5VIZO6wQA0"> εδώ.</a></p> <p>Δήλωση του Κωστή Μουσουρούλη στο κανάλι της Βουλής<a href="https://www.youtube.com/watch?v=G7aI_K9LvBY"> εδώ.</a></p></div> <div class="field field--name-field-image field--type-image field--label-hidden field__item"> <img src="/sites/default/files/2022-11/udrogono.jpg" width="980" height="530" alt="" typeof="foaf:Image" /> </div> <div class="field field--name-field-post-category field--type-entity-reference field--label-hidden field__items"> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/70" hreflang="en">ΕΣΠΑ 2021-2027</a></div> </div> <div class="field field--name-field-tags field--type-entity-reference field--label-inline"> <div class="field__label">Tags</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/13" hreflang="el">ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/76" hreflang="el">ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/46" hreflang="el">ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/49" hreflang="el">ΠΡΑΣΙΝΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/55" hreflang="el">ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΚΑΙΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/22" hreflang="el">ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/74" hreflang="el">ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ</a></div> </div> </div> Tue, 08 Nov 2022 08:02:38 +0000 akailis 451 at https://sdam.gr ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΡΑΣΙΝΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ https://sdam.gr/node/450 <span>ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΡΑΣΙΝΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ</span> <span><span lang="" about="/user/35" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">akailis</span></span> <span>Δευ, 11/07/2022 - 11:18</span> <div class="field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field__item"><p>Στις<strong> 5 Νοέμβριου 2022</strong> πραγματοποιήθηκε η ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα επιστημονική ημερίδα στο πλαίσιο του <strong>MONEY SHOW</strong>, με <strong>θέμα: Ενέργεια, Ανάπτυξη, Περιβάλλον και Πράσινη Μετάβαση.</strong></p> <p>Συμμετείχαν ως ομιλητές οι κκ.<strong> Κωστής Μουσουρούλης</strong>, <strong>Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης</strong>, <strong>Ναπολέων Μαραβέγιας, καθηγητής του ΕΚΠΑ, Σεραφείμ Πολύζος, καθηγητής του παν/μιου Θεσσαλίας </strong>και <strong>Κώστας Μπίθας, καθηγητής Παντείου παν/μιου. </strong>Το συντονισμό ανέλαβε η <strong>κα Βασιλική Δεληθέου, επικ. καθηγήτρια Παντείου παν/μιου.</strong></p> <p>Η θεωρητική προσέγγιση των διαφόρων πτυχών του θέματος στην οικονομία, την ανάπτυξη και την πράσινη μετάβαση συμπληρώθηκε με την  προσέγγιση ως προς την εφαρμογή τους σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.</p> <p><strong>Ακολουθούν τα κυριότερα σημεία της τοποθέτησης του Κωστή Μουσουρούλη.</strong></p> <p lang="el-GR" xml:lang="el-GR" xml:lang="el-GR"> </p> <p><strong>Ως ενεργειακή κρίση</strong> <strong>ορίστηκε η έλλειψη προσφοράς ενέργειας, είτε λόγω ανεπάρκειας ενεργειακών πόρων, είτε λόγω αυξημένης ζήτησης, με επακόλουθο την αύξηση των τιμών της ενέργειας</strong>. Η αύξηση αυτή συμπιέζει το κόστος παραγωγής, την κερδοφορία και τις επενδύσεις των επιχειρήσεων, εξασθενεί την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και επιβαρύνει τα δημόσια ταμεία που υποχρεώνονται να τα στηρίζουν. Το 1973, με την αραβο-ισραηλινή διένεξη, η διεθνής ζήτηση πετρελαίου άρχισε να αυξάνεται ταχύτερα από την προσφορά, με αποτέλεσμα το «πάνω χέρι» να περάσει από τους Ευρωπαίους αγοραστές στους Άραβες πωλητές. Αμέσως ξέσπασε η πρώτη μεγάλη ενεργειακή κρίση με επακόλουθο την εκτίναξη της τιμής του αργού πετρελαίου. Η κρίση αυτή βρήκε την Ευρώπη απροετοίμαστη -χωρίς αποθέματα αν και ήταν υποχρεωτικό- ενώ ανέδειξε την ευπάθειά της ακριβώς λόγω της ενεργειακής της εξάρτησης από το Αραβικό πετρέλαιο. Η κρίση ονομάστηκε «Ευρωμαρασμός» επειδή βύθισε την Ευρώπη σε βαθιά ύφεση. Το 1979, η Ευρώπη υπέστη τις συνέπειες μιας δεύτερης πετρελαϊκής κρίσης για τους ίδιους περίπου λόγους. Οι πάντες άρχισαν να συνειδητοποιούν τις επιπτώσεις της εξάρτησης από την παραγωγή, την προμήθεια και τη διαμετακόμιση του πετρελαίου στην οικονομία, όχι όμως και της χρήσης του στο περιβάλλον.</p> <p> </p> <p>Ήδη όμως από το 1980, ακραία καιρικά φαινόμενα είχαν αρχίσει να γίνονται πιο συχνά. Έτσι, το 1987, είκοσι σχεδόν χρόνια από τον «Μάη του 1968», ο ΟΗΕ όρισε <strong>την έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης ως «μια ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να διακυβεύει τη δυνατότητα των μελλοντικών γενιών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες».</strong></p> <p> </p> <p><strong>Η κλιματική αλλαγή,</strong> δηλαδή η απορρύθμιση του καιρού ήταν η αφορμή. Η απορρύθμιση αυτή εκδηλώνεται με την άνοδο της μέσης θερμοκρασίας στον πλανήτη και προκαλεί τα ακραία αυτά φαινόμενα, όπως η αλλαγή στα οικοσυστήματα, το λιώσιμο των πάγων και η άνοδος της στάθμης των θαλασσών, η λειψυδρία, οι απότομες θερμοκρασιακές μεταβολές, ακόμα και η «μετακίνηση των εποχών». <strong>Την απορρύθμιση του κλίματος προκαλούν σε μεγάλο βαθμό οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων ρύπων κυρίως από τη χρήση ορυκτών καυσίμων στη βιομηχανία, στις μεταφορές και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.</strong> Συγκεκριμένα λιγνίτη, λιθάνθρακα, ανθρακίτη και υδρογονανθράκων δηλαδή πετρελαίου και φυσικού ορυκτού αερίου. Το 80% των εκπομπών αυτών οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα ενός μικρού αριθμού κρατών -G20- η οποία ωστόσο πλήττει όλα τα κράτη υπό δυο μορφές: των φυσικών καταστροφών και του οικονομικού κόστους, αφενός για την αποκατάσταση των ζημιών, και, αφετέρου για το επιπλέον κόστος που προκαλεί κάθε αλλαγή της θερμοκρασίας στην αλυσίδα παραγωγής, μεταφοράς και κατανάλωσης αγαθών.</p> <p><strong>Ως κλιματική κρίση ορίστηκε η κατάσταση κατά την οποία απαιτείται η λήψη μέτρων σε παγκόσμιο επίπεδο για την περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.</strong> Όμως, ενώ σήμερα διαβιούμε υπό συνθήκες κλιματικής κρίσης, ενώ γνωρίζουμε που οφείλεται, ενώ είμαστε πιο ευαίσθητοι και κατανοούμε καλύτερα τη σύνδεση της κλιματικής αλλαγής με το περιβάλλον και την οικονομία, η κρίση επιδεινώνεται. Αυτό συμβαίνει για τρεις κυρίως λόγους: 1) διότι οι συμβιβασμοί ως προς τη λήψη μέτρων σε παγκόσμιο επίπεδο είναι -και μάλλον θα παραμείνουν- κατώτεροι των απαιτήσεων που είναι πολλαπλάσιες των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει τα κράτη του ΟΗΕ, 2 διότι η παγκόσμια προσφορά καθαρής ενέργειας είναι ελλειμματική, ενώ η ζήτηση ορυκτής ενέργειας αυξάνεται διαρκώς ιδίως στην Ασία, αλλά και στην αναδυόμενη Αφρική, και 3) διότι υπάρχει δυσπιστία ως την πράσινη ενέργεια - κατάσταση που θυμίζει τη στάση μερίδας της κοινωνίας απέναντι στα εμβόλια κατά της Covid-19 .</p> <p>Το 1991, αμέσως μετά τη λήξη του ψυχρού πολέμου, όταν έλαβε χώρα στο Ρίο ο κυριότερος συμβιβασμός με τη <strong>«Σύμβαση-Πλαίσιο για την κλιματική αλλαγή»,</strong> η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης “μεταβιβάστηκε” από τις Αραβικές χώρες στη Ρωσία. Τότε, Ευρωπαϊκή Ένωση, ΗΠΑ, Καναδάς και Ιαπωνία υπέγραψαν τον «Ευρωπαϊκό Χάρτη Ενέργειας» ο οποίος έδειξε τους δεσμούς συμπληρωματικότητας μεταξύ της Δυτικής Ευρώπης, η οποία διαθέτει την τεχνογνωσία και τις τεχνολογίες, και τρίτων χωρών όπως η Ρωσία, οι οποίες διαθέτουν ενεργειακούς πόρους.</p> <p>Λίγο αργότερα, το 1994, <strong>το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να εφαρμόσει τον Χάρτη αυτόν θεσπίζοντας τη «Συνθήκη για τον Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Χάρτη»</strong> με αντικείμενο τη διαμετακόμιση ενέργειας μεταξύ Ανατολής και Δύσης, τις συναλλαγές, τις επενδύσεις και τη συνεργασία, με στόχο τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού, και επομένως τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τις πηγές της Μέσης Ανατολής. Τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν το 1996, όταν ξεκίνησε μια προσπάθεια σταδιακής μετατροπής της Ευρώπης από καταναλωτή σε παραγωγό ενέργειας, κυρίως με το «1ο Ενεργειακό Πακέτο Απελευθέρωσης των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου» και, αργότερα, με μια σειρά συστημικών μέτρων περιορισμού της χρήσης άνθρακα.</p> <p>Αμέσως άρχισαν και<strong> οι ιδιωτικοποιήσεις κρατικών εταιρειών. </strong>Έως τότε την ενέργεια προμήθευαν μονοπωλιακά οι κρατικές εταιρίες οι οποίες είχαν την ευθύνη σχεδιασμού και εκτέλεσης των έργων παραγωγής, μεταφοράς και διανομής της ενέργειας. <strong>Με την απελευθέρωση των αγορών ενισχύθηκε η ενεργειακή ασφάλεια</strong>, αφού, μακροπρόθεσμα, οι τιμές σταθεροποιήθηκαν σε ανταγωνιστικά επίπεδα, ενώ οι ενεργειακές υποδομές βελτιώθηκαν με ιδιωτική χρηματοδότηση. Το ίδιο συνέβη και με τα δημόσια οικονομικά, αφού, πλέον, τους επιχειρηματικούς κινδύνους των επενδύσεων τους αναλάμβαναν οι ιδιώτες και όχι οι φορολογούμενοι, όπως συμβαίνει σε κάθε μονοπωλιακό καθεστώς. Οι επενδύσεις αυτές αφορούσαν κυρίως το σκέλος της παραγωγής ενέργειας. Πρακτικά, οι επενδυτές προσδιόριζαν το ενεργειακό μίγμα, έχοντας συνεκτιμήσει το επενδυτικό περιβάλλον που προσφέρει κάθε χώρα.</p> <p>Το 2007, ήρθε η <strong>Συνθήκη της Λισαβόνας </strong>για να βάλει τα θεμέλια μιας Κοινής Ενεργειακής Πολιτικής, όπως αυτή εκφράστηκε για πρώτη φορά το 1951 με την Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα, την ΕΚΑΧ, και το 1957 με την Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας, την Ευρατόμ. Δεν είναι τυχαίο ότι δυο στις τρεις ιδρυτικές συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφορούσαν στον τομέα της ενέργειας. Έτσι, <strong>η Ένωση απέκτησε αυξημένες εξουσίες και, πλέον, τον πρώτο λόγο για τη ρύθμιση των ενεργειακών θεμάτων με στόχο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού</strong> και ιδίως: 1) την απελευθέρωση και ολοκλήρωση των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, 2) την επάρκεια εγχώριων πόρων που μπορούν να είναι εκμεταλλεύσιμοι σε συνθήκες οικονομικά παραδεκτές, καθώς και 3) την προσφυγή σε εξωτερικές πηγές, διαφοροποιημένες και σταθερές.</p> <p> </p> <p>Το 2008,<strong> η Ένωση έθεσε για πρώτη φορά συγκεκριμένους στόχους για την ασφάλεια του ενεργειακού της εφοδιασμού:</strong> 1) την διαφοροποίηση των πηγών, των προμηθευτών και των οδεύσεων ενέργειας, μέσα από μια πλήρως ενοποιημένη εσωτερική αγορά, όπου η ενέργεια θα ρέει ελεύθερα δια των κατάλληλων υποδομών και χωρίς τεχνικούς ή κανονιστικούς φραγμούς και 2) την προώθηση της ΕΤΑΚ σε τομείς όπως η Ορθολογική Χρήση και η Εξοικονόμηση της Ενέργειας, παράλληλα με προσπάθειες καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής με την προώθηση των ΑΠΕ και τον περιορισμό της εκπομπής των αερίων του θερμοκηπίου.</p> <p> </p> <p>Στην περίπτωση των αγορών φυσικού αερίου που σήμερα μας απασχολούν ιδιαίτερα, <strong>η κατασκευή σταθμών LNG στην Ευρώπη και η ανάπτυξη της spot αγοράς έδωσαν μεγάλη ώθηση στην απελευθέρωση.</strong> Αμέσως αναπτύχθηκαν διάφοροι <strong>κόμβοι διαπραγμάτευσης των τιμών της αγοράς αυτής, όπως ο γνωστός Ολλανδικός (Title Transfer Facility, TTF</strong>), όπου εντάχθηκε προς διαπραγμάτευση και το αέριο που μεταφέρεται με αγωγούς. <strong>Έτσι το αέριο έγινε χρηματιστηριακό είδος</strong>, όπως το πετρέλαιο, με την τιμή του να την διαμορφώνουν πλέον οι παραγωγοί και οι αγοραστές και η ψυχολογία και, ενίοτε, να την χειραγωγούν οι πωλητές.</p> <p>Ωστόσο, <strong>η σημερινή αύξηση των τιμών της ενέργειας ελάχιστα οφείλεται στον παραπάνω μετασχηματισμό της αγοράς αερίου.</strong> Οφείλεται κυρίως στην «επανεκκίνηση» της διεθνούς οικονομίας μετά την πανδημία, στην αδυναμία της παραγωγής ΑΠΕ, αλλά και πυρηνικής και Υ/Η ενέργειας λόγω της ανομβρίας μηνών, στον πόλεμο στην Ουκρανία και στις γεωπολιτικές εξελίξεις. Η ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία την άφησε εκτεθειμένη σε όλα αυτά.</p> <p>Συνεπώς,<strong> η Ένωση</strong>, βλέποντας και τις πολιτικές και γεωπολιτικές διαστάσεις που προσέδωσε ο πόλεμος στην Ουκρανία στον ενεργειακό τομέα, <strong>πήρε τον μονόδρομο της στρατηγικής ενεργειακής της αυτονομίας από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες,</strong> γνωρίζοντας ότι βραχυπρόθεσμα τα απαραίτητα φορτία βάσης θα τα εξασφαλίσουν οι θερμικές μονάδες συμβατικών καυσίμων, εγχώριων και εισαγόμενων.<strong> Η πρόσφατη συμφωνία για την υιοθέτηση ενός μηχανισμού ελέγχου των τιμών ήρθε με μεγάλη καθυστέρηση. </strong>Δεν ήταν όμως αυτή η συμφωνία που οδήγησε στην πρόσφατη αποκλιμάκωσή τους.</p> <p> </p> <p>Αυτή οφείλεται: στις <strong>προσπάθειες εναλλακτικών εισαγωγών ενεργειακών πόρων,</strong> στις <strong>ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκε</strong>ς και στην συνεπακόλουθη μείωση της ζήτησης, σ<strong>την προσωρινή επάρκεια αποθεμάτων σε LNG</strong> και στην <strong>οριζόντια εξοικονόμηση ενέργειας </strong>η οποία προέκυψε λόγω διακοπής της παραγωγής πολλών ευρωπαϊκών βιομηχανιών και βιοτεχνιών.</p> <p> </p> <p><strong>Η αναστάτωση αυτή έχει ένα βαρύ τίμημα: τον κίνδυνο αποβιομηχάνισης,</strong> αφού οι βιομηχανίες μεταναστεύουν συχνά στις ΗΠΑ, όπου υπάρχει άφθονη φθηνή των σχιστολιθικών υδρογονανθράκων, ή στην Κίνα ή σε άλλες ασιατικές οικονομίες, όπου και πάλι είναι πολύ χαμηλότερο το κόστος της παραγωγής. Πάντως <strong>η μεγαλύτερη πρόκληση σήμερα, πιο μεγάλη ίσως και από τις διακυμάνσεις των τιμών, είναι η εξασφάλιση σταθερότητας στη ροή ενέργειας και η επάρκεια των πόρων.</strong></p> <p> </p> <p>Είναι γεγονός ότι <strong>οι ΑΠΕ εξασφαλίζουν επάρκεια προσφοράς ενέργειας,</strong> αντιμετωπίζουν την αστάθεια των τιμών ορυκτών καυσίμων και συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη και την τεχνολογική πρόοδο. Ωστόσο, αναπτύσσονται αργά σε σχέση με τους ρυθμούς που απαιτούνται προκειμένου να περιορισθούν οι ανάγκες σε φυσικό αέριο, ενώ απαιτούν ένα βέλτιστο μίγμα συμβατικών σταθμών, ευέλικτων με καθημερινή σβέση-εκκίνηση. Γι’ αυτό και εκτός από την αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ, το υφιστάμενο ΕΣΕΚ περιλαμβάνει και 2,1 GW νέων μονάδων ορυκτού αερίου. <strong>Είναι επίσης γεγονός ότι η μετάβαση στις ΑΠΕ απαιτεί τεράστιες επενδύσεις οι οποίες δεν πραγματοποιούνται.</strong></p> <p>Σύμφωνα με το IRENA/ International Renewable Energies Association, οι επενδύσεις για την πράσινη ενεργειακή μετάβαση -από τα ορυκτά καύσιμα στις ΑΠΕ- πρέπει να αυξηθούν κατά 30% και να φτάσουν στο δυσθεώρητο ποσό των 131 τρις δολαρίων μέχρι το 2050. Οι επενδύσεις σε δίκτυα παίζουν κύριο ρόλο. Αύξηση των επενδύσεων σε δίκτυα σημαίνει αύξηση ηλεκτρικού χώρου και ένταξη τόσο των νέων επενδύσεων σε ΑΠΕ, όσο και των Συστημάτων Αποθήκευσης Ενέργειας. Να σημειώσω εδώ ότι τα επενδυτικά σχέδια του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ για την επόμενη πενταετία για τα δίκτυα υψηλής, μέσης και χαμηλής τάσης είναι της τάξης των 5 δισ. ευρώ.</p> <p> </p> <p>Επειδή η παραγωγή ΑΠΕ δεν είναι σταθερή λόγω της μεταβλητότητας και της εποχικότητας των καιρικών συνθηκών, <strong>απαιτούνται συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Η αποθήκευση εξασφαλίζει την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ</strong>, τη διαχείριση της πλεονασματικής παραγωγής τους και ρυθμίζει τον ετεροχρονισμό της ως προς τη ζήτηση, την ευστάθεια του συστήματος και την αποσυμφόρηση των κορεσμένων δικτύων. Ωστόσο, οι τεχνολογίες αποθήκευσης δεν είναι ακόμα ώριμες, πλην των συσσωρευτών, οι οποίοι αποθηκεύουν ενέργεια σε χημική μορφή και τη μετατρέπουν σε ηλεκτρισμό. Αυτές είναι οι αιτίες που τροφοδοτούν τις εκτιμήσεις για αυξημένο κόστος ενέργειας τα επόμενα χρόνια.</p> <p> </p> <p><strong>Πάντως, εάν το κόστος της ενέργειας παραμείνει υψηλό, η Ευρώπη κινδυνεύει με αποβιομηχάνιση.</strong> Το πρόβλημα είναι οξύτερο για τις βιομηχανίες εντάσεως ενέργειας όπως οι μονάδες παραγωγής χημικών -φέτος για πρώτη φορά η Ευρώπη εισήγαγε περισσότερα χημικά από όσα εξήγαγε, ή οι μονάδες αλουμινίου -ήδη η παραγωγή πρωτογενούς αλουμινίου έχει μειωθεί στο ήμισυ. Αυτό σημαίνει πως η Ευρώπη κινδυνεύει από ελλείψεις βιομηχανικών μετάλλων και πρώτων υλών που είναι αναγκαίες για την υλοποίηση άλλων πολιτικών της όπως<strong> η παραγωγή ηλεκτροκίνητων οχημάτων, υποδομών ΑΠΕ και προϊόντων υψηλής τεχνολογίας.</strong></p> <p lang="el-GR" xml:lang="el-GR" xml:lang="el-GR"> </p> <p> </p></div> <div class="field field--name-field-image field--type-image field--label-hidden field__item"> <img src="/sites/default/files/2022-11/58b5a29864b5e6a82ea9fd75a3781f8b_XL.jpg" width="900" height="675" alt="" typeof="foaf:Image" /> </div> <div class="field field--name-field-post-category field--type-entity-reference field--label-hidden field__items"> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/71" hreflang="en">ΔΕΗ</a></div> </div> <div class="field field--name-field-tags field--type-entity-reference field--label-inline"> <div class="field__label">Tags</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/13" hreflang="el">ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/49" hreflang="el">ΠΡΑΣΙΝΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/55" hreflang="el">ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΚΑΙΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/taxonomy/term/75" hreflang="el">ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ</a></div> </div> </div> Mon, 07 Nov 2022 09:18:16 +0000 akailis 450 at https://sdam.gr ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ https://sdam.gr/node/447 <span>ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ</span> <span><span lang="" about="/index.php/user/35" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">akailis</span></span> <span>Τετ, 10/19/2022 - 11:10</span> <div class="field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field__item"><p>Στις <strong>18 Οκτωβρίου 2022</strong> έγινε το έναυσμα για την υλοποίηση του <strong>Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης</strong>, με την ολοκλήρωση των εργασιών της <strong>πρώτης Επιτροπής Παρακολούθησης του προγράμματος</strong>, υπό τον <strong>Πρόεδρο της Επιτροπής Παρακολούθησης και Διοικητή ΔΑΜ</strong>,  κ. <strong>Πελοπίδα Καλλίρη. </strong><span><span><span><span><span><span>Συμμετείχαν τα βασικά μέλη της και στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.</span></span></span></span></span></span></p> <p><span><span><span><span><span>Στην 1η Επιτροπή Παρακολούθησης του Προγράμματος ΔΑΜ <strong>εξειδικεύτηκαν συνολικά 11 δράσεις ,ύψους </strong></span></span></span></span></span><strong>161,5 εκ. €, </strong><span><span><span><span><span>που αφορούσαν 3 από τις 6 </span></span></span></span></span><span><span><span><span><span>προτεραιότητές του και πιο συγκεκριμένα: </span></span></span></span></span></p> <p><span><span><span><span><span>▪ 4 δράσεις στο πλαίσιο της προτεραιότητας 1, που στόχο έχουν την </span></span></span></span></span><strong><span><span><span><span><span>προώθηση και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας,</span></span></span></span></span></strong></p> <p><span><span><span><span><span>▪ 3 δράσεις στο πλαίσιο της προτεραιότητας 4, που στόχο έχουν την </span></span></span></span></span><strong><span><span><span><span><span>ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού,</span></span></span></span></span></strong></p> <p><span><span><span><span><span>▪ 4 δράσεις στο πλαίσιο της <strong>Τεχνικής Βοήθειας</strong>, που στόχο να </span></span></span></span></span><span><span><span><span><span>διευκολύνουν και να επιταχύνουν την υλοποίηση του </span></span></span></span></span><span><span><span><span><span>Προγράμματος.</span></span></span></span></span></p> <p>Η Ελλάδα προχωρά στην εξειδίκευση του Προγράμματος, πρώτη από όλες τις χώρες της ΕΕ, ενώ ήδη ήταν και η πρώτη χώρα μέλος που επέτυχε την έγκριση του Προγράμματος από την Ε.Ε. στις 16 Ιουνίου 2022.</p> <p>Για περισσότερες πληροφορίες δείτε<a href="https://www.mindev.gov.gr/%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%ba%ce%bb%ce%b7%cf%81%cf%8e%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b5-%ce%bc%ce%b5-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%84%cf%85%cf%87%ce%af%ce%b1-%ce%b7-1%ce%b7-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%84%cf%81%ce%bf%cf%80%ce%ae/"> εδώ.</a></p></div> <div class="field field--name-field-image field--type-image field--label-hidden field__item"> <img src="/sites/default/files/2022-10/311516284_578847650818884_7729450973434352705_n.jpg" width="2048" height="1122" alt="" typeof="foaf:Image" /> </div> <div class="field field--name-field-post-category field--type-entity-reference field--label-hidden field__items"> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/70" hreflang="en">ΕΣΠΑ 2021-2027</a></div> </div> <div class="field field--name-field-tags field--type-entity-reference field--label-inline"> <div class="field__label">Tags</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/76" hreflang="el">ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/46" hreflang="el">ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/47" hreflang="el">ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/55" hreflang="el">ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΚΑΙΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/61" hreflang="el">ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/22" hreflang="el">ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/39" hreflang="el">ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/74" hreflang="el">ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ</a></div> <div class="field__item"><a href="/index.php/taxonomy/term/75" hreflang="el">ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ</a></div> </div> </div> Wed, 19 Oct 2022 08:10:57 +0000 akailis 447 at https://sdam.gr