Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΥΔΡΟΓΟΝΟ ΣΕ ΜΙΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΕΥΡΩΠΗ

Γιατί το υδρογόνο;

Το υδρογόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη, ως καύσιμο ή ως φορέας ενέργειας και ως μέσο αποθήκευσης ενέργειας· έχει πολλές δυνητικές εφαρμογές στους τομείς της βιομηχανίας, των μεταφορών, της ενέργειας και των κτιρίων. Το σημαντικότερο είναι ότι δεν εκπέμπει CO2 και κατά τη χρήση του εκλύονται σχεδόν μηδενικοί ατμοσφαιρικοί ρύποι. Ως εκ τούτου, αποτελεί σημαντικό τμήμα της λύσης για την επίτευξη του στόχου της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

Μπορεί να συμβάλει στην απανθρακοποίηση των βιομηχανικών διεργασιών και των οικονομικών τομέων στους οποίους η μείωση των ανθρακούχων εκπομπών είναι επείγουσα και δύσκολα επιτεύξιμη. Σήμερα, η ποσότητα υδρογόνου που χρησιμοποιείται στην ΕΕ παραμένει περιορισμένη και το υδρογόνο παράγεται κατά κύριο λόγο από ορυκτά καύσιμα. Στόχος της στρατηγικής είναι, αφενός, η απανθρακοποίηση της παραγωγής υδρογόνου –η οποία καθίσταται δυνατή χάρη στην ταχεία μείωση του κόστους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την επιτάχυνση των τεχνολογικών εξελίξεων– και, αφετέρου, η επέκταση της χρήσης του υδρογόνου σε τομείς στους οποίους μπορεί να αντικαταστήσει τα ορυκτά καύσιμα.

Πώς παράγεται το υδρογόνο και ποιος είναι ο αντίκτυπός του στο κλίμα;

Το υδρογόνο μπορεί να παραχθεί με διάφορες διεργασίες. Οι εν λόγω μέθοδοι παραγωγής συνδέονται με ευρύ φάσμα εκπομπών, ανάλογα με την τεχνολογία και την πηγή ενέργειας που χρησιμοποιούνται, και έχουν διαφορετικές επιπτώσεις όσον αφορά το κόστος και τις υλικές απαιτήσεις. Στην παρούσα ανακοίνωση:

«Υδρογόνο που βασίζεται στην ηλεκτρική ενέργεια» είναι το υδρογόνο που παράγεται με ηλεκτρόλυση του νερού (σε ηλεκτρολυτική κυψέλη, που τροφοδοτείται με ηλεκτρική ενέργεια), ανεξάρτητα από την πηγή της ηλεκτρικής ενέργειας. Για την παραγωγή υδρογόνου που βασίζεται στην ηλεκτρική ενέργεια, η ποσότητα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον πλήρη κύκλο ζωής εξαρτάται από τον τρόπο παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας.

«Ανανεώσιμο υδρογόνο» είναι το υδρογόνο που παράγεται από την ηλεκτρόλυση του νερού (σε μια ηλεκτρολυτική κυψέλη, που τροφοδοτείται με ηλεκτρική ενέργεια) και με χρήση ηλεκτρικής ενέργειας που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τον πλήρη κύκλο ζωής της παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου είναι σχεδόν μηδενικές [1]. Το ανανεώσιμο υδρογόνο μπορεί επίσης να παραχθεί με την αναμόρφωση του βιοαερίου (αντί του φυσικού αερίου) ή τη βιοχημική μετατροπή της βιομάζας, εάν συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις βιωσιμότητας.

Το καθαρό υδρογόνο αναφέρεται στο ανανεώσιμο υδρογόνο.

«Υδρογόνο ορυκτών καυσίμων» είναι το υδρογόνο που παράγεται από διάφορες διεργασίες που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα ως πρώτες ύλες, κυρίως την αναμόρφωση του φυσικού αερίου ή την αεριοποίηση του γαιάνθρακα. Αυτό αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο ποσοστό του υδρογόνου που παράγεται σήμερα. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τον κύκλο ζωής για την παραγωγή υδρογόνου ορυκτών καυσίμων είναι υψηλές.

Το «υδρογόνο ορυκτών καυσίμων με δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα» είναι υποκατηγορία του υδρογόνου ορυκτών καυσίμων, στην οποία τα αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπονται στο πλαίσιο της διαδικασίας παραγωγής υδρογόνου δεσμεύονται. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την παραγωγή υδρογόνου ορυκτών καυσίμων με δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα ή πυρόλυση είναι χαμηλότερες από τις εκπομπές του υδρογόνου ορυκτών καυσίμων, αλλά πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η μεταβλητή αποτελεσματικότητα της δέσμευσης αερίων του θερμοκηπίου (90 % κατ' ανώτατο όριο).

Το «υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών» περιλαμβάνει το υδρογόνο ορυκτών καυσίμων με δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα και το υδρογόνο που βασίζεται στην ηλεκτρική ενέργεια, με σημαντικά μειωμένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τον πλήρη κύκλο

ζωής σε σύγκριση με την υφιστάμενη παραγωγή υδρογόνου.

Τα συνθετικά καύσιμα που παράγονται από υδρογόνο περιλαμβάνουν διάφορα αέρια και υγρά καύσιμα με βάση το υδρογόνο και τον άνθρακα. Για να θεωρούνται ανανεώσιμα τα συνθετικά καύσιμα, το μέρος του υδρογόνου του συνθετικού αερίου πρέπει να είναι ανανεώσιμο. Τα συνθετικά καύσιμα περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, τη συνθετική κηροζίνη στην αεροπορία, το συνθετικό πετρέλαιο κίνησης για τα αυτοκίνητα και διάφορα μόρια που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή χημικών και λιπασμάτων. Τα συνθετικά καύσιμα μπορεί να συνδέονται με πολύ διαφορετικά επίπεδα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ανάλογα με τις χρησιμοποιούμενες πρώτες ύλες και διεργασίες. Όσον αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση, η καύση συνθετικών καυσίμων παράγει επίπεδα εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων παρόμοια με τα επίπεδα των ορυκτών καυσίμων.

Τι είδους υδρογόνο θα υποστηρίξει η στρατηγική;

Η στρατηγική επικεντρώνεται στο ανανεώσιμο υδρογόνο, δεδομένου ότι έχει το μεγαλύτερο δυναμικό απανθρακοποίησης και, ως εκ τούτου, είναι η πλέον συμβατή επιλογή με τον στόχο της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα.

Η στρατηγική αναγνωρίζει επίσης τον ρόλο που θα έχουν, σε ένα μεταβατικό στάδιο, άλλες διεργασίες παραγωγής υδρογόνου χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, για παράδειγμα μέσω της δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα ή με χρήση άλλων μορφών ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, για την αποκάθαρση της υφιστάμενης παραγωγής υδρογόνου, τη μείωση των εκπομπών βραχυπρόθεσμα και την επέκταση της αγοράς.

Η διαφοροποίηση μεταξύ των τύπων υδρογόνου θα επιτρέψει την προσαρμογή των υποστηρικτικών πλαισίων πολιτικής σε συνάρτηση με τα πλεονεκτήματα του υδρογόνου όσον αφορά τη μείωση των ανθρακούχων εκπομπών, βάσει δεικτών αναφοράς και πιστοποίησης.

Πόσο γρήγορα μπορούμε να θέσουμε σε εφαρμογή αυτή την πολλά υποσχόμενη τεχνολογία;

Η στρατηγική προβλέπει μια σταδιακή πορεία, με τρεις φάσεις ανάπτυξης της οικονομίας του καθαρού υδρογόνου, με διαφορετική ταχύτητα ανάλογα με τον εκάστοτε βιομηχανικό τομέα:

Κατά την πρώτη φάση (2020-24), στόχος είναι η απανθρακοποίηση της υφιστάμενης παραγωγής υδρογόνου για τις τρέχουσες χρήσεις του, όπως στον χημικό τομέα, και η προώθησή του για νέες εφαρμογές. Η φάση αυτή βασίζεται στην εγκατάσταση στην ΕΕ, μέχρι το 2024, ηλεκτρολυτικών κυψελών ανανεώσιμου υδρογόνου με ισχύ τουλάχιστον 6 Gigawatt και στοχεύει στην παραγωγή έως και ενός εκατομμυρίου τόνων ανανεώσιμου υδρογόνου. Συγκριτικά η συνολική ισχύς των εγκατεστημένων ηλεκτρολυτικών κυψελών στην ΕΕ σήμερα είναι περίπου 1 Gigawatt.

Στη δεύτερη φάση (2024-30), το υδρογόνο πρέπει να καταστεί αναπόσπαστο μέρος του ενοποιημένου ενεργειακού συστήματος, με στρατηγικό στόχο την εγκατάσταση ηλεκτρολυτικών κυψελών ανανεώσιμου υδρογόνου ισχύος τουλάχιστον 40 Gigawatt και την παραγωγή έως και δέκα εκατομμυρίων τόνων ανανεώσιμου υδρογόνου στην ΕΕ. Η χρήση υδρογόνου θα επεκταθεί σταδιακά σε νέους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της χαλυβουργίας, των φορτηγών, των σιδηροδρομικών μεταφορών και ορισμένων εφαρμογών στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών. Θα εξακολουθεί να παράγεται κυρίως κοντά στον χρήστη ή κοντά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σε τοπικά οικοσυστήματα.

Σε μια τρίτη φάση, από το 2030 και εξής και έως το 2050, οι τεχνολογίες ανανεώσιμου υδρογόνου θα πρέπει να έχουν φθάσει σε ωριμότητα και να έχουν αναπτυχθεί σε ευρεία κλίμακα για να φτάσουν σε όλους τους δύσκολα απανθρακοποιήσιμους τομείς, στους οποίους άλλες εναλλακτικές λύσεις ενδέχεται να μην είναι εφικτές ή να έχουν υψηλότερο κόστος.

Με ποιον τρόπο στηρίζει το υδρογόνο την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία;

Παράλληλα με τον εξηλεκτρισμό από ανανεώσιμες πηγές και την αποτελεσματικότερη και κυκλική χρήση των πόρων —όπως ορίζεται στη στρατηγική ενοποίησης του τομέα της ενέργειας— η ταχεία ανάπτυξη καθαρού υδρογόνου σε μεγάλη κλίμακα είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη των υψηλών φιλοδοξιών της ΕΕ όσον αφορά το κλίμα. Είναι το κομμάτι που λείπει στο παζλ για μια πλήρως απανθρακοποιημένη οικονομία.

Το υδρογόνο μπορεί να στηρίξει τη μετάβαση προς ένα ενεργειακό σύστημα που θα βασίζεται στην ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, εξισορροπώντας την μεταβλητή ενέργεια που παράγεται από

ανανεώσιμες πηγές. Προσφέρει μια λύση για την απανθρακοποίηση των βιομηχανικών τομέων υψηλών εκπομπών που βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα, οι οποίοι είναι αδύνατον να εξηλεκτριστούν. Τέλος, δεν εκπέμπει CO2 και δεν ρυπαίνει σχεδόν καθόλου την ατμόσφαιρα.

Πώς μπορεί το υδρογόνο να στηρίξει την ανάκαμψη, την ανάπτυξη και την απασχόληση;

Οι επενδύσεις στο υδρογόνο θα αποτελέσουν κινητήρια δύναμη ανάπτυξης, η οποία θα είναι κρίσιμη στο πλαίσιο της ανάκαμψης από την κρίση της COVID-19. Στο σχέδιο ανάκαμψης της Επιτροπής τονίζεται η ανάγκη να αποδεσμευτούν επενδύσεις σε βασικές καθαρές τεχνολογίες και αξιακές αλυσίδες, για να προωθηθεί η βιώσιμη ανάπτυξη και οι βιώσιμες θέσεις εργασίας. Τονίζεται ότι το καθαρό υδρογόνο αποτελεί έναν από τους βασικούς τομείς που πρέπει να εξεταστούν στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης, και αναφέρονται ορισμένες πιθανές κατευθύνσεις για την υποστήριξή του.

Επιπλέον, η Ευρώπη είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική στην κατασκευή τεχνολογιών παραγωγής καθαρού υδρογόνου και είναι σε θέση να επωφεληθεί από την παγκόσμια ανάπτυξη του καθαρού υδρογόνου ως φορέα ενέργειας. Οι σωρευτικές επενδύσεις στο ανανεώσιμο υδρογόνο στην Ευρώπη θα μπορούσαν να ανέλθουν σε 180-470 δισ. EUR έως το 2050 και να κυμαίνονται στην κλίμακα των 3-18 δισ. EUR για το υδρογόνο ορυκτών καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Σε συνδυασμό με την ηγετική θέση της ΕΕ στον τομέα των τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ανάδυση μιας αξιακής αλυσίδας υδρογόνου που θα εξυπηρετεί πολλούς βιομηχανικούς τομείς και άλλες τελικές χρήσεις θα μπορούσε να απασχολεί, άμεσα ή έμμεσα, έως και 1 εκατομμύρια άτομα. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι το καθαρό υδρογόνο θα μπορούσε να καλύψει το 24 % της παγκόσμιας ζήτησης για ενέργεια έως το 2050, με ετήσιες πωλήσεις ύψους 630 δισ. EUR.

Είναι το ανανεώσιμο υδρογόνο οικονομικά ανταγωνιστικό;

Σήμερα, ούτε το ανανεώσιμο υδρογόνο ούτε το υδρογόνο ορυκτών καυσίμων με δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα είναι ανταγωνιστικά από άποψη κόστους έναντι του υδρογόνου ορυκτών καυσίμων. Το τρέχον εκτιμώμενο κόστος του υδρογόνου ορυκτών καυσίμων είναι περίπου 1,5 EUR/kg για την ΕΕ, και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις τιμές του φυσικού αερίου χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το κόστος του CO2. Το εκτιμώμενο κόστος του υδρογόνου ορυκτών καυσίμων με δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα είναι περίπου 2 EUR/kg, ενώ το κόστος του ανανεώσιμου υδρογόνου είναι 2,5- 5,5 EUR/kg.

Ωστόσο, το κόστος του ανανεώσιμου υδρογόνου μειώνεται με ταχείς ρυθμούς. Το κόστος των ηλεκτρολυτικών κυψελών έχει ήδη μειωθεί κατά 60 % την τελευταία δεκαετία και, με οικονομίες κλίμακας, αναμένεται να μειωθεί στο ήμισυ το 2030 σε σύγκριση με σήμερα. Σε περιοχές όπου η ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές είναι φθηνή, οι ηλεκτρολυτικές κυψέλες αναμένεται να είναι σε θέση να ανταγωνιστούν το υδρογόνο ορυκτών καυσίμων το 2030. Τα στοιχεία αυτά θα αποτελέσουν βασικές κινητήριες δυνάμεις για τη σταδιακή ανάπτυξη του υδρογόνου σε ολόκληρη την οικονομία της ΕΕ.

Με ποιον τρόπο θα στηρίξει η στρατηγική τις επενδύσεις στην οικονομία του υδρογόνου;

Η στρατηγική περιγράφει ένα ολοκληρωμένο επενδυτικό θεματολόγιο, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων στις ηλεκτρολυτικές κυψέλες, αλλά και σε ικανότητα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που απαιτείται για την παραγωγή, τη μεταφορά και την αποθήκευση καθαρού υδρογόνου, τη μετασκευή υφιστάμενων υποδομών φυσικού αερίου και τη δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα.

Για τη στήριξη αυτών των επενδύσεων και την ανάδυση ενός ολοκληρωμένου οικοσυστήματος υδρογόνου, η Επιτροπή εγκαινιάζει την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για το Καθαρό Υδρογόνο — όπως ανακοινώθηκε στη νέα βιομηχανική στρατηγική της Επιτροπής. Η Συμμαχία θα διαδραματίσει καίριο ρόλο στην υλοποίηση αυτής της στρατηγικής και στη στήριξη των επενδύσεων για την αύξηση της παραγωγής και της ζήτησης. Θα φέρει σε επαφή τη βιομηχανία με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές δημόσιες αρχές και την κοινωνία των πολιτών. Με διασυνδεδεμένες, τομεακές στρογγυλές τράπεζες με τη συμμετοχή διευθύνοντων συμβούλων και πλατφόρμες υπεύθυνων χάραξης πολιτικής, η Συμμαχία θα προσφέρει ένα ευρύ φόρουμ για τον συντονισμό των επενδύσεων από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και θα ενθαρρύνει τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Το βασικό παραδοτέο της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για το Καθαρό Υδρογόνο θα είναι ο προσδιορισμός των βιώσιμων επενδυτικών έργων και η δημιουργία δεξαμενής βιώσιμων επενδυτικών έργων.

Ποια χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις στο υδρογόνο;

Η Επιτροπή θα δώσει επίσης συνέχεια στις συστάσεις που διατυπώνονται σε έκθεση του στρατηγικού φόρουμ για σημαντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (IPCEI) για την προώθηση καλά συντονισμένων ή κοινών επενδύσεων και δράσεων σε διάφορα κράτη μέλη, με στόχο τη στήριξη της αλυσίδας εφοδιασμού υδρογόνου.

Επιπλέον, στο πλαίσιο του νέου μέσου ανάκαμψης Next Generation EU, οι ικανότητες του προγράμματος InvestEU θα υπερδιπλασιαστούν. Το πρόγραμμα θα στηρίξει την ανάπτυξη του υδρογόνου, μέσω της παροχής κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις, με ισχυρό αποτέλεσμα μόχλευσης.

Ορισμένα κράτη μέλη έχουν αναγνωρίσει το ανανεώσιμο υδρογόνο και το υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών ως στρατηγικό στοιχείο των εθνικών σχεδίων τους για την ενέργεια και το κλίμα. Τα σχέδια αυτά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασμό των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο πλαίσιο του νέου Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Επιπλέον, για τη στήριξη της πράσινης μετάβασης θα εξακολουθήσει να διατίθεται το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής, τα οποία θα λάβουν συμπληρωματική ενίσχυση στο πλαίσιο της νέας πρωτοβουλίας REACT-EU. Θα πρέπει επίσης να διερευνηθούν πλήρως οι δυνατότητες που προσφέρονται, στο πλαίσιο του μηχανισμού δίκαιης μετάβασης, στις περιφέρειες υψηλής έντασης άνθρακα.

Οι συνέργειες μεταξύ του σκέλους του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» – Ενέργεια και του σκέλους του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» – Μεταφορές θα αξιοποιηθούν για τη χρηματοδότηση ειδικών υποδομών για το υδρογόνο, της αναπροσαρμογής της χρήσης των δικτύων αερίου, έργων δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα και σταθμών ανεφοδιασμού με υδρογόνο.

Επιπλέον, το Ταμείο Καινοτομίας του ΣΕΔΕ της ΕΕ, το οποίο θα συγκεντρώσει περίπου 10 δισεκατομμύρια EUR για τη στήριξη των τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών κατά την περίοδο 2020-2030, έχει τη δυνατότητα να διευκολύνει την πρώτη στο είδος της επίδειξη καινοτόμων τεχνολογιών με βάση το υδρογόνο. Μια πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του Ταμείου προκηρύχθηκε στις 3 Ιουλίου 2020.

Η Επιτροπή θα παρέχει επίσης στοχευμένη στήριξη για την ανάπτυξη της απαραίτητης ικανότητας για την προετοιμασία οικονομικά υγιών και βιώσιμων έργων υδρογόνου, όπου αυτό προσδιορίζεται ως προτεραιότητα στα σχετικά εθνικά και περιφερειακά προγράμματα, με ειδικά μέσα (π.χ. ενεργειακά έργα επίδειξης InnovFin, InvestEU), ενδεχομένως σε συνδυασμό με συμβουλευτική και τεχνική βοήθεια από την πολιτική συνοχής, από τους συμβουλευτικούς κόμβους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ή από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη».

Μπορεί η ΕΕ να αποκτήσει ηγετική θέση σε παγκόσμιο επίπεδο στις τεχνολογίες καθαρού υδρογόνου;

Η διεθνής διάσταση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της προσέγγισης της ΕΕ. Το καθαρό υδρογόνο προσφέρει νέες ευκαιρίες για τον επανασχεδιασμό των ενεργειακών εταιρικών σχέσεων της Ευρώπης τόσο με γειτονικές χώρες και περιοχές όσο και με τους διεθνείς, περιφερειακούς και διμερείς εταίρους της, με την προώθηση της διαφοροποίησης του εφοδιασμού και τη συμβολή στον σχεδιασμό σταθερών και ασφαλών αλυσίδων εφοδιασμού.

Η ΕΕ στηρίζει την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα του υδρογόνου εδώ και πολλά χρόνια, δίνοντάς της προβάδισμα στην ανάπτυξη τεχνολογιών και σε έργα μεγάλης κλίμακας, καθώς και στην εδραίωση της ηγετικής θέσης της ΕΕ για τεχνολογίες όπως οι ηλεκτρολυτικές κυψέλες, οι σταθμοί ανεφοδιασμού με υδρογόνο και οι μεγάλες κυψέλες καυσίμου. Η στρατηγική αποσκοπεί στην εδραίωση της ηγετικής θέσης της ΕΕ μέσω της εξασφάλισης μιας πλήρους αλυσίδας εφοδιασμού στην υπηρεσία της ευρωπαϊκής οικονομίας, αλλά και μέσω της ανάπτυξης του διεθνούς θεματολογίου της για το υδρογόνο.

Αυτό περιλαμβάνει ιδίως τη στενή συνεργασία με τους εταίρους στην Ανατολική και Νότια Γειτονία. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει ενεργά νέες ευκαιρίες συνεργασίας για το καθαρό υδρογόνο με τις γειτονικές χώρες και περιοχές, για να συμβάλει στην μετάβασή τους στην καθαρή ενέργεια και να προωθήσει τη βιώσιμη οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη.

Το ενδιαφέρον για το καθαρό υδρογόνο αυξάνεται παγκοσμίως, ενώ αρκετές άλλες χώρες αναπτύσσουν ειδικά ερευνητικά προγράμματα και είναι πιθανό να αναπτυχθεί μια διεθνής αγορά υδρογόνου. Η ΕΕ θα προωθήσει σε παγκόσμιο επίπεδο ορθά κοινά πρότυπα και μεθοδολογίες για να διασφαλίσει ότι η παγκόσμια αγορά υδρογόνου θα συμβάλλει στη βιωσιμότητα και την επίτευξη των στόχων για το κλίμα.

Ποιες χρήσεις προβλέπει η Επιτροπή για το υδρογόνο;

Το υδρογόνο αποτελεί βασική λύση για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε τομείς που είναι δύσκολο να απανθρακοποιηθούν και των οποίων ο εξηλεκτρισμός είναι δύσκολος ή αδύνατος. Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, σε βιομηχανικούς τομείς όπως η χαλυβουργία ή οι μεταφορές με βαρέα επαγγελματικά οχήματα. Ως φορέας ενέργειας χωρίς άνθρακα, το υδρογόνο θα μπορούσε επίσης να επιτρέψει τη μεταφορά ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε μεγάλες αποστάσεις και την αποθήκευση μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας.

Μια άμεση εφαρμογή στη βιομηχανία είναι η μείωση της χρήσης και η αντικατάσταση του υδρογόνου υψηλής έντασης άνθρακα στα διυλιστήρια, στην παραγωγή αμμωνίας και οι νέες μορφές παραγωγής μεθανόλης ή η μερική αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων στη χαλυβουργία. Το υδρογόνο έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει τη βάση για χαλυβουργικές διεργασίες με μηδενικές ανθρακούχες εκπομπές στην ΕΕ, όπως προβλέπεται στη νέα βιομηχανική στρατηγική της Επιτροπής.

Στις μεταφορές, το υδρογόνο αποτελεί επίσης μια πολλά υποσχόμενη επιλογή, στις περιπτώσεις στις οποίες η ηλεκτροκίνηση είναι δυσκολότερη. Για παράδειγμα, σε τοπικά αστικά λεωφορεία, σε σε εμπορικούς στόλους ή σε συγκεκριμένα τμήματα του σιδηροδρομικού δικτύου. Τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα, συμπεριλαμβανομένων των πούλμαν, των οχημάτων ειδικού σκοπού και των οχημάτων εμπορευματικών μεταφορών μεγάλων αποστάσεων θα μπορούσαν επίσης να απανθρακοποιηθούν με τη χρήση του υδρογόνου ως καυσίμου. Οι αμαξοστοιχίες με κυψέλες καυσίμου υδρογόνου θα μπορούσαν να επεκταθούν και να χρησιμοποιηθεί το υδρογόνο ως καύσιμο στην εσωτερική ναυσιπλοΐα και σε θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων.

Μακροπρόθεσμα, το υδρογόνο μπορεί επίσης να καταστεί επιλογή για την απανθρακοποίηση των αερομεταφορών και της ναυτιλίας, μέσω της παραγωγής υγρής συνθετικής κηροζίνης ή άλλων συνθετικών καυσίμων.

Είναι το υδρογόνο ασφαλές;

Το υδρογόνο είναι ένα εξαιρετικά εύφλεκτο αέριο και πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε να παράγεται, να αποθηκεύεται, να μεταφέρεται και να χρησιμοποιείται με ασφαλή τρόπο. Τα πρότυπα έχουν ήδη αναπτυχθεί και η ευρωπαϊκή βιομηχανία έχει αποκτήσει σημαντική πείρα καθώς έχουν ήδη κατασκευαστεί περισσότερα από 1 500 χλμ. ειδικών αγωγών υδρογόνου.

Με την κατανάλωση υδρογόνου να επεκτείνεται σε άλλες αγορές και εφαρμογές τελικής χρήσης, η στρατηγική επισημαίνει ότι η ανάγκη για πρότυπα ασφάλειας, από την παραγωγή, τη μεταφορά και την αποθήκευση έως τη χρήση είναι κρίσιμης σημασίας, συμπεριλαμβανομένου ενός συστήματος παρακολούθησης και επαλήθευσης.

Τι προβλέπει η στρατηγική όσον αφορά την ανάπτυξη των υποδομών;

Η ύπαρξη κατάλληλων υποδομών αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη του υδρογόνου σε ολόκληρη την ΕΕ, αλλά οι ειδικές ανάγκες σε υποδομές θα εξαρτηθούν από τις τάσεις της ανάπτυξης τόσο από την άποψη της παραγωγής όσο και από την άποψη της χρήσης.

Η ζήτηση για υδρογόνο θα καλυφθεί σε μεγάλο βαθμό, σε μια πρώτη φάση, με παραγωγή σε τοπικό επίπεδο, για παράδειγμα σε βιομηχανικούς συνεργατικούς σχηματισμούς ή για την παραγωγή υδρογόνου για σταθμούς ανεφοδιασμού. Ωστόσο, για την περαιτέρω ανάπτυξη θα απαιτηθούν τοπικά δίκτυα και πιο εκτεταμένες επιλογές μεταφοράς. Θα πρέπει να εξεταστούν διάφορες εναλλακτικές λύσεις, μεταξύ άλλων η αναπροσαρμογή της χρήσης της υφιστάμενης υποδομής φυσικού αερίου.

https://ec.europa.eu/greece/news/20200708_1_el

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_20_1258