1ο Αναπτυξιακό Forum Μεταλιγνιτικής Περιόδου-Επιμελητήριο Κοζάνης
Στις 15 Νοεμβρίου 2021 διεξήχθη στην Κοζάνη το 1ο Αναπτυξιακό Forum Μεταλιγνιτικής Περιόδου, σε συνδιοργάνωση από το Επιμελητήριο Κοζάνης (Ε.Β.Ε.) και την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος (Κ.Ε.Ε.Ε.) και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Έλαβαν το λόγο ο κ. Ιωάννης Μητλιάγκας, Πρόεδρος Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Κοζάνης, ο κ. Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου, Πρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος, η κα. Σοφία Ζαχαράκη, Υφυπουργός Τουρισμού, ο κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος, Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, ο κ. Νίκος Παπαθανάσης, Αν. Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ο Πρέσβης των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην Ελλάδα, η Α.Ε. Σουλεϊμάν Χάμιντ Σάλεμ Αλμαζρούι, ο κ. Ιωάννης Σμυρλής, Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του Υπουργείου Εξωτερικών και Πρόεδρος της Enterprise Greece, ο κ. Γεώργιος Καββαθάς, Πρόεδρος ΓΣEΒΕΕ / Παρουσίαση Μελέτης ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για την Απολιγνιτοποίηση, ο κ. Γεώργιος Φιλιόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της Enterprise Greece, ο κ. Κλεάνθης Ακτενίζογλου, Πρόεδρος της πρωτοβουλίας «Ελλάδα 2028-Παρατηρητήριο Απολιγνιτοποίησης» και ο κ. Κωστής Μουσουρούλης, Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση στη Μεταλιγνιτική Περίοδο (ΣΔΑΜ). Το συντονισμό είχε αναλάβει ο δημοσιογράφος κ. Αντώνης Πουγαρίδης.
Ο Κωστής Μουσουρούλης σε δηλώσεις του προς τον Τύπο, αναφέρθηκε στη σημασία των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των περιοχών μετάβασης και ειδικά της Δυτικής Μακεδονίας, που αποτελούν τον καταλύτη για την προσέλκυση των ξένων επενδύσεων ,τόσο με κεφάλαια όσο και με τεχνογνωσία. Οπως τόνισε " ο μηχανισμός με νομοθετικό πλαίσιο και ενισχυμένα κίνητρα υπάρχει, για να μετατρέψει το εκπεφρασμένο επενδυτικό ενδιαφέρον σε πράξη"
.Ακολουθεί η παρέμβαση του Κωστή Μουσουρούλη
"Κύριοι υπουργοί, κύριοι Πρόεδροι, κυρίες και κύριοι.
Ας δούμε στην οθόνη μια σύντομη οπτικοακουστική αφήγηση για τις προκλήσεις της μετάβασης - εσωτερική παραγωγή της Τεχνικής Γραμματείας ΣΔΑΜ.
(προβολή βίντεο)
Ξέρετε, οι μορφές αφήγησης είναι τρεις. Η μυθώδης, η ιστορική και η ρεαλιστική. Ορισμένοι προβάλουν την άποψη ότι η διαδικασία μετάβασης είναι ένας μύθος, ενώ άλλοι προβάλλουν τους ιστορικούς δεσμούς της περιοχής με τον λιγνίτη για να την κατακρίνουν. Ήταν ρεαλιστική η αφήγηση που μόλις είδαμε τουλάχιστον ως προς το ενεργειακό της σκέλος; Θα έλεγα πως όχι. Πλέον δεν είναι, αφού δυο χρόνια μετά την υιοθέτηση της Πράσινης Συμφωνίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση ύψωσε ακόμα περισσότερο τους κλιματικούς της στόχους. Όπως γνωρίζετε, με τη νέα δέσμη νομοθετικών προτάσεων που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επιδιώκεται μείωση των εκπομπών CO2 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 κατά 55%, από 40%. Ο νέος αυτός στόχος σηματοδοτεί την αναθεώρηση των Εθνικών Σχεδίων για την Ενέργεια και το Κλίμα, με προσαρμογές σε όλο το φάσμα του ενεργειακού μείγματος κάθε κράτους-μέλους.
Το βήμα αυτό δεν ενδείκνυται για ενεργειακές αναλύσεις, ιδίως για ανάλυση των διακυμάνσεων των τιμών συμβατικών μορφών ενέργειας, όπως το φυσικό αέριο, όπου οι τιμές συναρτώνται κυρίως με εξωγενείς παράγοντες που απορρέουν από βραχυπρόθεσμες αντιθέσεις μεταξύ αγοραστών και πωλητών ενέργειας, όπως συνέβη και το 1974 με το πετρέλαιο. Ας περιοριστούμε λοιπόν στο αναπτυξιακό σκέλος της μετάβασης. Θα αρκεστώ να επισημάνω ότι η απόφαση του Πρωθυπουργού ήταν προφητική, ακριβώς λόγω της αναθεώρησης των στόχων που προανέφερα, αλλά και ιστορική, αφού αν δεν είχε τεθεί χρονοδιάγραμμα στο προδιαγεγραμμένο, για συστημικούς λόγους, τέλος του λιγνίτη, η χώρα θα αναλάμβανε να υλοποιήσει στο μέλλον τις ίδιες ακριβώς ενέργειες, αλλά υπό πολύ χειρότερες συνθήκες σε σχέση με το παρόν, χωρίς να μπορεί να αξιοποιήσει τη μεγάλη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία παρέχεται για την περίοδο 2021-2027.
Και με την ευκαιρία της παρουσίας του αγαπητού Υπουργού κ. Παπαθανάση, ο οποίος ηγείται πλέον του οικοσυστήματος της δίκαιης μετάβασης, να προσθέσω ότι εάν δεν είχαν προηγηθεί οι αναλύσεις του ΣΔΑΜ, η ελληνική κυβέρνηση δεν θα είχε ενισχύσει τόσο πολύ το Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης από πόρους του ΕΣΠΑ. Σε επίπεδο ΕΕ, η Ελλάδα εφάρμοσε τη μεγαλύτερη μόχλευση κονδυλίων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, υπέρ του νέου Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης. Αυτή η ευτυχής συγκυρία προσφέρει όλα τα αναγκαία εργαλεία. Και είναι πολλά. Δεν θα επεκταθώ.
Σήμερα θα ήθελα να σας μιλήσω για τον πολιτισμό, μια πτυχή της δίκαιης μετάβασης την οποία δεν έχουμε συζητήσει σχεδόν καθόλου. Προηγουμένως όμως θα ήθελα να πω στον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Κοζάνης, τον κ. Μητλιάγκα, ότι οι πέντε προτεραιότητες του ΣΔΑΜ δεν απορρέουν από την έκφραση ενδιαφέροντος των επενδυτών, όπως σημείωσε, αλλά συνδέθηκαν με τις πέντε προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για μια Ευρώπη πιο δίκαιη, πιο πράσινη, πιο ψηφιακή κ.ο.κ. Άλλωστε, όταν ξεκίνησε η συζήτηση στη Συντονιστική Επιτροπή για τη διάρθρωση του ΣΔΑΜ, δεν υπήρχε εκπεφρασμένο επενδυτικό ενδιαφέρον. Μάλιστα, χάρη στη βοήθεια του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, κατορθώσαμε να το καταγράψουμε αξιόπιστα, ήδη από τον Ιούνιο του 2020.
Αναφέρθηκε επίσης ότι οι επενδύσεις παραμένουν στο επίπεδο των προθέσεων. Δεν είναι αλήθεια. Ένα παράδειγμα αποτελούν οι επενδύσεις, δημόσιες και ιδιωτικές, οι οποίες ήδη υλοποιούνται με στόχο την απρόσκοπτη λειτουργία των τηλεθερμάνσεων, όπως η επένδυση ΣΗΘΥΑ της ΔΕΗ και η ένταξη στο ΕΣΠΑ έργων διασύνδεσης των αγωγών τηλεθέρμανσης. Μακάρι να μπορέσουμε να επεκτείνουμε και τα δίκτυα διανομής αλλά και να αντικαταστήσουμε τα παλαιά γιατί χάνουν θερμότητα. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η επιχειρηματική απόφαση του ΔΕΣΦΑ να επεκτείνει τον αγωγό υψηλής πίεσης προς τη Δυτική Μακεδονία. Μην ξεχνάτε ότι η ανάπτυξη δικτύων αγωγών υψηλής πίεσης συνδέεται με την προοπτική που προσφέρει το υδρογόνο για απόσβεση των σχετκών επενδύσεων. Άρα λοιπόν, μπορεί το φυσικό αέριο να είναι πεπερασμένο καύσιμο, αλλά οι αγωγοί, με κατάλληλους τεχνικούς μετασχηματισμούς, στο μέλλον θα μεταφέρουν το νέο αυτό ανανεώσιμο καύσιμο. Ένα ακόμη παράδειγμα αφορά στις επενδύσεις που ήδη υλοποιεί η ΔΕΗΑΝ Α.Ε. στις περιοχές μετάβασης. Να προσθέσω επίσης και το πρώτο πιλοτικό πρόγραμμα που ενεργοποιήσαμε για τις επιχειρήσεις, εργολάβους και υπεργολάβους της ΔΕΗ, οι οποίες επηρεάζονται από την απολιγνιτοποίηση. Να αναφέρω ότι η ιδέα για το σχεδιασμό του προγράμματος ανέκυψε από σχετική μελέτη του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, η οποία συζητήθηκε σήμερα. Με αυτή την αφορμή, ο κ. Ακτενίζογλου πρότεινε, πολύ σωστά, μια χαρτογράφηση των επιχειρήσεων. Αυτό έχει ήδη γίνει σε συνεργασία με τη ΔΕΗ Α.Ε.
Όσο για την εξωστρέφεια στην οποία έγινε αναφορά, θα ήθελα να πω ότι εκτός από τη δημιουργία κατάλληλων εργαλείων αλλά και τη μείωση της γραφειοκρατίας, προς την κατεύθυνση αυτή συμβάλει καθοριστικά η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού. Για το συγκεκριμένο ζήτημα, υπάρχουν δυο λύσεις: η παραδοσιακή λύση των προγραμμάτων κατάρτισης και η άλλη λύση, η ψηφιακή, προς την οποία είναι σκόπιμο να προσανατολιστούμε. Να χρησιμοποιήσουμε δηλαδή την σχετική εμπειρία που η χώρα απέκτησε με αφορμή την πανδημία, προκειμένου να δημιουργηθεί πλατφόρμα στην οποία, μέσω κατάλληλης υποστήριξης, να απευθύνονται τόσο άνεργοι, οι υποαπασχολούμενοι, ή εκείνοι που επιθυμούν να αλλάξουν αντικείμενο εργασίας, όσο και οι επιχειρήσεις οι οποίες αναζητούν δεξιότητες, αλλά και οι πάροχοι των σχετικών υπηρεσιών, στην επιλογή των οποίων θεωρώ πως πρέπει να έχουν λόγω και οι ωφελούμενες από τα επιχειρήσεις. Γιατί, κακά τα ψέματα, το ανθρώπινο δυναμικό είναι η ψυχή μιας επιχείρησης - η πιο ουσιαστική επένδυση για έναν επιχειρηματία. Όσο για την κινητικότητα, δεν θεωρώ ότι κάνει κακό. Αντίθετα, η βελτίωση των δεξιοτήτων με στόχο την αλλαγή κλάδου - σταδιοδρομίας, είναι κάτι θετικό για το πρόσωπο, την οικογένειά του, την επιχείρηση στην οποία θα απασχοληθεί, αλλά και για τον τόπο.
Ο Υπουργός κ. Παπαθανάσης έχει όραμα για τη δημιουργία εργαλείων στήριξης της επιχειρηματικότητας. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε τον παράγοντα κεφαλαιαγορά. Υπάρχουν δισεκατομμύρια ευρώ τα οποία ψάχνουν επενδυτικές ευκαιρίες και πρέπει να δούμε πώς θα στρέψουμε το ενδιαφέρον στη δίκαιη μετάβαση.
Ο Υπουργός κ. Παπαδόπουλος μίλησε για το οικοδόμημα του ΣΔΑΜ. Θα μου επιτρέψει να αναφερθώ στο εποικοδόμημα. Τι είναι το εποικοδόμημα; Είναι μια δομή που στηρίζεται πάνω σε μια άλλη. Σε αυτή τη λογική κινηθήκαμε και εμείς. Βασιστήκαμε στις Α.Ε. του δημοσίου, όπως η Μονάδα Οργάνωσης της Διαχείρισης, το Entreprise Enrterprise Greece, η Εγνατία Α.Ε. – δηλαδή σε φορείς οι οποίοι έχουν «γράψει» χιλιόμετρα στον τομέα τους. Δεν μπορεί να ξεκινάμε τα πάντα από το μηδέν σε ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα όπως αυτό της δίκαιης μετάβασης. Και πρέπει να τονίσω ότι στη Δυτική Μακεδονία υπάρχουν αντίστοιχες δομές, όπως η ΔΙΑΔΥΜΑ (Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας), η ΑΝΚΟ (Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας), το Ταμείο Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας- την παρουσία του οποίου κρίνει θετικά ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου. Το ζητούμενο είναι να διατηρηθεί στην περιοχή η τεχνική γνώση και η εμπειρία που έχουν σωρεύσει οι επιχειρήσεις. Να μην χαθούν, όπως συνέβη με την ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη. Θυμηθείτε το Πέραμα της δεκαετίας του 60’ και του 70’ και πως μέσα σε λίγα χρόνια χάθηκαν όλα.
Στο σημείο αυτό θα αναφερθώ στον πολιτισμό και στην αναπτυξιακή δυναμική που μπορεί να δημιουργήσει στην περιοχή, με αφετηρία τα landmarks, δηλαδή τα ορόσημά της: ένα ορυχείο και έναν ατμοηλεκτρικό σταθμό. «Πατώντας» σε αυτά ακριβώς τα ορόσημα, με άξονα τον πολιτισμό, μπορούμε, πιστεύω, να σχεδιάσουμε μια νέα αναπτυξιακή μηχανή για την παραγωγή ποικίλων οικονομικών δραστηριοτήτων. Και δεν μιλώ μόνον για ένα Μουσείο, βιομηχανικής, αν θέλετε, αρχαιολογίας, που θα έχει ως μόνο στόχο την ανάδειξη της ιστορίας εξόρυξης και καύσης λιγνίτη. Αναφέρομαι στη δημιουργία ενός πολυμορφικού πόλου έλξης στον οποίο θα στεγάσουμε το παρελθόν, το εν εξελίξει παρόν και το μέλλον της περιοχής.
Το πρώτο συστατικό της πρότασης αυτής είναι αυτονόητο: ένα Μουσείο το οποίο θα δημιουργηθεί με σύγχρονα μουσείο-διδακτικά και δια-δραστικά μέσα, όπου η βαρύτητα δεν θα αποδίδεται μόνον στο λιγνιτικό παρελθόν, αλλά, κυρίως, στην εφαρμοζόμενη διαδικασία μετάβασης, δηλαδή στη σταδιακή μεταβολή του τοπίου, της κοινωνίας, της επιχειρηματικότητας, με στόχο την εξασφάλιση μιας καλύτερης ζωής για όλους. Δεν έχει ανάγκη η περιοχή από ένα Μουσείο στο οποίο θα στοιβάξουμε παλαιούς εξοπλισμούς, κείμενα και εικόνες αρχείου κ.λπ. Θα υπάρχουν και αυτά. Μιλώ για ένα σύγχρονο δια-δραστικό Μουσείο. Είναι κάτι το τελείως διαφορετικό. Ένα Μουσείο, ενταγμένο στο πολύ εκτεταμένο στην Ευρώπη πολιτιστικό δίκτυο για τη διατήρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς.
Το δεύτερο συστατικό της πρότασης αφορά στη δημιουργία ενός κέντρου οργάνωσης και διαχείρισης εξωστρεφών δραστηριοτήτων, όπως η διοργάνωση συνεδρίων βιομηχανικής αρχαιολογίας καθώς και ποικίλων φεστιβάλ, όχι μόνο τέχνης, αλλά και τεχνολογίας, συνεργώντας με τη Ζώνη Καινοτομίας του Πανεπιστημίου - ξέρετε, τέχνη και τεχνολογία δεν απέχουν - καμία από τις 7 καλές τέχνες δεν μπορεί σήμερα να λειτουργήσει χωρίς την τεχνολογία. Άλλες εξωστρεφείς δραστηριότητες μπορεί να είναι η φιλοξενία εργαστηρίων για νέους δημιουργούς, η λειτουργία πολυκαταστήματος στο οποίο, εκτός από αναμνηστικά, θα πωλούνται και χρήσιμα βιομηχανικά προϊόντα, η οργάνωση επισκέψεων και δραστηριοτήτων στην ευρύτερη περιοχή - συνδεδεμένων με την άλλη πλευρά της ταυτότητάς της - αρχαιολογικοί χώροι, θρησκευτικά μνημεία, παραδοσιακοί οικισμοί, δάση, Αρκτούρος, λίμνες, οινοποιεία, κρόκος, γούνα και τόσα άλλα – και, ασφαλώς, η κατασκευή μικρών ξενοδοχείων σε κοντινή από το κέντρο απόσταση για την φιλοξενία των επισκεπτών. Το πιο σημαντικό σε αυτή την σκέψη είναι η συμμετοχή του πολίτη της Δυτικής Μακεδονίας, στο σκέλος της παραγωγής και της διάθεσης των παραπάνω προϊόντων και υπηρεσιών.
Το Μουσείο και το Κέντρο, θα πρέπει να μπορούν να συνθέσουν έναν πόλο έλξης ικανό να δημιουργεί νέα προστιθέμενη αξία, αρκεί ο φορέας που θα τον δημιουργήσει να είναι αυτοχρηματοδοτούμενος και να μπορεί να συμπράττει σε μοντέλα παραχώρησης της κατασκευής, της εκμετάλλευσης και της λειτουργίας του, όπως αυτά που εφάρμοσε το Πολιτιστικό Ίδρυμα της ΕΤΒΑ, δημιουργώντας τα πιο σημαντικά θεματικά Μουσεία της χώρας.
Επέλεξα να μιλήσω στο Αναπτυξιακό αυτό φόρουμ για τον πολιτισμό, ελπίζοντας ότι κάποιοι θα σκεφτούν την πρόταση σοβαρά, ώστε να δημιουργηθεί, εύχομαι σύντομα, το σχήμα που θα την μορφοποιήσει. Για να φθάσουμε πάντως σε συγκεκριμένο έργο, αυτό που λέμε project definition, χρειάζονται τουλάχιστον 12 μήνες. Όποιες μελέτες υπάρχουν προς αυτήν την κατεύθυνση θα πρέπει να αξιοποιηθούν, ενώ, ταυτόχρονα, πρέπει να διερευνηθούν και οι δυνητικές πηγές χρηματοδότησης - το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, δεν μπορεί να στηρίξει παρά ορισμένες μόνον πτυχές της πρότασης, όπως π.χ. την τεχνολογική.
Κλείνοντας, θα ήθελα να πω ότι η δουλειά που ξεκινήσαμε στη Συντονιστική Επιτροπή στις 17 Μαρτίου του 2020, είναι μια δουλειά τεχνοκρατική, με κύριο στόχο να καταστήσει το ΣΔΑΜ χρηματοδοτήσιμο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η δουλειά αυτή αναπτύχθηκε σε γερά θεμέλια, όπως οι μελέτες για την ενεργειακή κατάσταση, για τα αναγκαία αντισταθμιστικά, η αξιολόγηση της διεθνούς εμπειρίας, ανάλυση των αναγκαίων δεξιοτήτων, ο χωρικός σχεδιασμός, η εξασφάλιση ισχυρών κινήτρων – τα οποία δεν επιτεύχθηκαν με παράπονα, αλλά με τεχνοκρατικά επιχειρήματα. Όλα αυτά, μαζί με το Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης και το Εδαφικό Σχέδιο, συγκροτούν την προίκα της περιοχής. Και είμαι βέβαιος ότι στη δύσκολη αυτή φάση της μετάβασης από τον σχεδιασμό στην εφαρμογή, θα σταθούμε όλοι στο ύψος των περιστάσεων και θα στηρίξουμε τους μηχανισμούς που δημιουργούνται υπό τον κ. Παπαθανάση: τη νέα δομή που θα διαχειριστεί το Πρόγραμμα και την ανώνυμη εταιρεία που θα αξιοποιήσει με ευέλικτο τρόπο τα εδάφη.
Με αφορμή την αναφορά του κ. Χατζηθεοδοσίου στην ανάγκη παρακολούθησης του Σχεδίου, θα ήθελα να πω ότι είμαι απολύτως σύμφωνος. Χρειάζεται ένας μηχανισμός που θα παρακολουθεί την εξέλιξη του ΣΔΑΜ και όχι μόνον του Προγράμματος Δίκαιης Μετάβασης, το οποίο ήδη περιλαμβάνει δείκτες εκροών και αποτελέσματος, σύμφωνα με τις κανονιστικές απαιτήσεις της ΕΕ. Ο Μηχανισμός αυτός θα πρέπει να είναι σε θέση να παρακολουθεί το τεράστιο γίγνεσθαι του κοινωνικού, του οικονομικού, του ενεργειακού, του πολιτιστικού μετασχηματισμού της περιοχής, με έναν τρόπο ανεξάρτητο και επιστημονικά τεκμηριωμένο, παρέχοντας σε αιρετούς και μη, το αναγκαίο και κατάλληλο υπόβαθρο προκειμένου να αξιολογούν την ορθότητα των αποφάσεων που λαμβάνουν. Πρόκειται δηλαδή για έναν πύργο ελέγχου, ή αλλιώς για ένα διαγνωστικό κέντρο, όπως το χαρακτήρισε ο φίλος μου κ. Ραφαήλ Μωυσής, όταν συζητήσαμε σχετικά. Μάλιστα, χωρίς να γνωρίζει την εξέλιξη του Σχεδίου, τα χρήματα που εξασφαλίστηκαν, τις επενδύσεις που υλοποιούνται, τους μηχανισμούς που σχεδιάζονται, του φάνηκε σαν να δημιουργούμε ένα διαγνωστικό κέντρο στο μέσον της ερήμου, χωρίς να υπάρχει ακόμα νοσοκομείο. Σε ένα πρότζεκτ οικονομικού και κοινωνικού μετασχηματισμού αυτού του μεγέθους, το διαγνωστικό αυτό κέντρο είναι απολύτως απαραίτητο και είμαι αισιόδοξος ότι θα καταφέρουμε να το δημιουργήσουμε με τις καλύτερες προϋποθέσεις.
Σας ευχαριστώ πολύ."
Για να παρακολουθήσετε ολόκληρο το συνέδριο πατήστε εδώ.
