ΠΡΑΚΤΙΚΑ 12ης Συνεδρίασης Συντονιστικής Επιτροπής ΣΔΑM, 04.02.2021
ΠΡΑΚΤΙΚΑ 12ης Συνεδρίασης Συντονιστικής Επιτροπής ΣΔΑM, 04.02.2021
Στις 04.02.2021 συνεδρίασε για 12η φορά η Συντονιστική Επιτροπή για την κατάρτιση και υλοποίηση του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ).
Κατόπιν της έγκρισης της ημερήσιας διάταξης, εγκρίθηκαν τα πρακτικά της 11ης συνεδρίασης της Συντονιστικής Επιτροπής όπως εκπονούνται με ευθύνη της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού.
Ο Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής, κ. Μουσουρούλης, ενημέρωσε ότι με νέα ΠΥΣ ανασυγκροτήθηκε η Κυβερνητική και η Συντονιστική Επιτροπή, ακολουθώντας το σχέδιο Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης αναφορικά με την κατάρτιση του διακριτού Προγράμματος ΔΑΜ καθώς και την «Επισκόπηση Επενδυτικών Οδηγιών» περί ένταξης και των νησιών στον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης, σύμφωνα με το Παράρτημα Δ’ της έκθεσης για την Ελλάδα και καλωσόρισε στη Συντονιστική ως νέα μέλη τη Γενική Γραμματέα Νησιωτικής Πολιτικής καθώς και τον Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Στη συνέχεια, ο κ. Μουσουρούλης αφού ευχαρίστησε την ομάδα Συμβούλων για την ολοκλήρωση του έργου τους (κοινοπραξία BCG/GT/ΕΜΠ), ζήτησε και έλαβε εξουσιοδότηση σχετικά με την έγκριση των δυο τελευταίων παραδοτέων, δηλαδή τα επεξεργασμένα προσχέδια Εδαφικών Σχεδίων Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης (ΕΣΔΙΜ) και την πρόταση συστήματος διακυβέρνησης του ΣΔΑΜ.
Ο νέος Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σκρέκας παρενέβη στη σύσκεψη συγχαίροντας τη Συντονιστική Επιτροπή για το έργο της, και έθεσε ως κύριο στόχο την αντιμετώπιση της απώλειας των θέσεων εργασίας μέσω της αντικατάστασής τους και της δημιουργίας ακόμα περισσότερων, ώστε να παραμείνει ο πληθυσμός στην περιοχή. Αυτή η πρόκληση, σημείωσε ο Υπουργός έχει την υποστήριξη όλων.
Ο κ. Μουσουρούλης τόνισε ότι το επόμενο τετράμηνο είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για να επιλυθούν όλα τα οριζόντια θέματα και να καταρτιστεί με τρόπο άρτιο το Πρόγραμμα ΔΑΜ. Ακολούθως, σχολίασε τον πίνακα που αποτυπώνει ανάγλυφα τη δομή που ακολουθούν τα Εδαφικά Σχέδια, τονίζοντας ότι πρόκειται για ένα εγχείρημα το οποίο υπερβαίνει την συνήθη προετοιμασία ενός τυπικού προγράμματος ΕΣΠΑ αφενός γιατί παρουσιάζει συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες και αφετέρου, γιατί υλοποιεί προτεραιότητες που απορρέουν από το ευρύτερο εθνικό Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης. Περαιτέρω, εξήγησε ότι κάθε πηγή χρηματοδότησης έχει και χωρική στόχευση. Τέλος πρόσθεσε ότι το Πρόγραμμα ΔΑΜ θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή αμέσως μετά την επίσημη υποβολή του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης και επανάλαβε τον στόχο η Ελλάδα να είναι η πρώτη χώρα δικαιούχος του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης για την οποία η Επιτροπή θα εγκρίνει σχεδιασμό ΔΑΜ.
Τον λόγο στη συνέχεια έλαβε ο κ. Πρόντζας ο οποίος παρουσίασε τα προσχέδια των Εδαφικών Σχεδίων Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης. Ο κ. Πρόντζας αναφέρθηκε στη διαδικασία και τις προκλήσεις της μετάβασης και το σύστημα διακυβέρνησης, με βάση τις απαιτήσεις των Κανονισμών που διέπουν τη λειτουργία του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης. Σχετικά με τη διαδικασία, αναφέρθηκε στον προσδιορισμό των εδαφών τα οποία αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά και στην αιτιολόγηση της επιλογής τους με την αντίστοιχη εκτίμηση των επιπτώσεων για την οικονομία και την απασχόληση, επισημαίνοντας τον προσδιορισμό των επηρεαζόμενων οικονομικών δραστηριοτήτων (παρακμάζοντες, μετασχηματιζόμενοι τομείς), τις ανάγκες και στόχους κ.λπ., καθώς και τη συμμετοχή των εταίρων στην διακυβέρνηση και την παρακολούθηση κάθε εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης. Για τον προσδιορισμό των εδαφών που επηρεάζονται αρνητικά διερευνήθηκε η επίδραση της απολιγνιτοποίησης σε τρείς βασικές παραμέτρους: την οικονομία και την επιχειρηματική δραστηριότητα, την απασχόληση και τον ενεργειακό εφοδιασμό. Τέλος, σημείωσε ότι για την αντιστάθμιση των εκτιμώμενων επιπτώσεων χαρτογραφήθηκαν 7 προτεραιότητες / είδη πράξεων προς υλοποίηση.
Ο κ. Μουσουρούλης σημείωσε ότι η διαβούλευση που θα ακολουθήσει θα είναι στο πλαίσιο των Κανονισμών, ενώ ευχαρίστησε θερμά τον Σύμβουλο και τη Τεχνική Γραμματεία για το έργο της.
Στη συνέχεια ο κ. Κλενιάτης σημείωσε ότι τα τρία εδαφικά θα είναι μέρος του Επιχειρησιακού Προγράμματος και θα εγκριθούν από την Επιτροπή μαζί με το Πρόγραμμα γεγονός που αυξάνει τη δυσκολία σχεδιασμού και διαβούλευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Επίσης, διευκρίνισε ότι το παράρτημα με τις 7 προτεραιότητες/είδη πράξεων θα οδηγήσει μέσω εννέα παραμέτρων σε αντιστοίχιση με τις πηγές χρηματοδότησης. Τέλος, ανέφερε ότι οι προτεραιότητες / πράξεις που αναμένεται να συμβάλλουν στην επίτευξη της δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης δύνανται να υποστηριχθούν και από τους άλλους δύο πυλώνες του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης (InvestEU και EIB - Δανειακή Διευκόλυνση Δημόσιου Τομέα). Ο κ. Κλενιάτης συνέχισε αναφέροντας την απαιτούμενη συμπληρωματικότητα με το ΕΤΠΑ, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), το Ταμείο Συνοχής και τους εθνικούς πόρους και σημείωσε ότι όλα τα ανωτέρω θα τεθούν υπόψη και θα συζητηθούν στην Ομάδα Σχεδιασμού Προγράμματος 2021-2027 μαζί με τους λοιπούς φορείς σχεδιασμού των προγραμμάτων της νέας προγραμματικής περιόδου.
Ο κ. Λαμπρόπουλος έθεσε ερωτήματα σχετικά με το κριτήριο του ενεργειακού εφοδιασμού, την ενίσχυση των επιχειρήσεων και την αναβάθμιση μόνο δημόσιων κτηρίων από το ΤΔΜ. Ο κ. Μουσουρούλης σημείωσε ότι η ενεργειακή αυτάρκεια είναι πολιτικός και στρατηγικός στόχος και για τον σκοπό αυτόν σχεδιάζονται νέες «πράσινες» επενδύσεις προς υποκατάσταση του λιγνίτη, ενώ ο κ. Κλενιάτης σημείωσε πως η αναβάθμιση δημοσίων ή ιδιωτικών κτηρίων είναι ενδεικτική επιλογή και βασίστηκε στην επιλογή χρηματοδότησης ιδιωτικών κτηρίων από ΕΣΠΑ/Ταμείο Ανάκαμψης.
O κ. Κασαπίδης σημείωσε ότι απαιτείται μελέτη του κειμένου, αλλά καταρχήν διαπιστώνει αδυναμία- έλλειμμα χρηματοδότησης αναφορικά με τον γεωργικό τομέα. Ο Περιφερειάρχης σημείωσε ότι θα πρέπει να εξαντληθούν οι δυνατότητες για χρηματοδότηση του γεωργικού τομέα και μέσω του ΤΔΜ. Ο κ. Μουσουρούλης συμφωνώντας σημείωσε ότι είναι ξεκάθαρη η βούληση για ενίσχυση αυτής της προοπτικής μέσω διαβουλεύσεων σε όλα τα επίπεδα. Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισε τη σημασία της συμμετοχής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τις δραστηριότητες του ΕΓΤΑΑ στις περιοχές μετάβασης.
Σε σχετικό ερώτημα του Αντιπεριφερειάρχη κ. Κιάνα, ο κ. Μουσουρούλης διευκρίνισε ότι οι πόροι του Πράσινου Ταμείου αλλά και ο λιγνιτικός πόρος έχουν συγκεκριμένη στόχευση και φορείς διαχείρισης, η οποία δεν αναιρείται, ωστόσο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ώστε, σχεδιαστικά, να υπάρχει ολοκληρωμένη εικόνα των χρηματοδοτήσεων και να εξασφαλίζεται η συνέργειά τους στις περιοχές δίκαιης μετάβασης.
Ο κ. Ευγενικός συνεχάρη για την πρόοδο των εδαφικών σχεδίων και ενημέρωσε ότι η επίσημη ανάρτηση του ΕΣΠΑ στο EFC εκτιμάται να πραγματοποιηθεί στο τέλος Μαρτίου, αμέσως μετά την υιοθέτηση των Κανονισμών. Επίσης, συμφώνησε με την αναγκαιότητα της ύπαρξης συνεργειών και με τη συμπερίληψη του εδαφικού των νήσων στο κοινό Πρόγραμμα ΔΑΜ 2021-2027
Ο κ. Μουσουρούλης θυμίζοντας ότι κάθε Πρόγραμμα της νέας περιόδου μπορεί να υποβληθεί εντός 3 μηνών από την επίσημη υποβολή της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης, να αξιολογηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντός 3 μηνών από την ημερομηνία πρώτης υποβολής του και να εγκριθεί το αργότερο 5 μήνες από την ημερομηνία αυτή, πρότεινε να σταλούν άμεσα στα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής τα προσχέδια των Εδαφικών Σχεδίων Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης, και αμέσως μετά προς τα μέλη της εταιρικής σχέσης όπως έχουν από κοινού οριστεί, με προθεσμία διαβούλευσης τη 19η Μαρτίου 2021. Για τη διευκόλυνση της διαβούλευσης, θα υπάρχει και συνοδευτικό ερωτηματολόγιο.
Ο κ. Κασαπίδης επισήμανε ότι στην Περιφέρεια ολοκληρώνεται το νέο Πρόγραμμα Περιφερειακής Ανάπτυξης και η επεξεργασία του νέου ΠΕΠ, για τα οποία χρειάζεται η σύνδεση αυτών με το ΕΠ ΔΑΜ και ο χρόνος θα είναι πολύ περιορισμένος. Ο κ. Μουσουρούλης διευκρίνισε ότι πρέπει το χρονοδιάγραμμα να τηρηθεί και πως θα υπάρξει και νεότερη διαβούλευση για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα.
Αναφορικά με το Ειδικό Μεταβατικό Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2020-2023 το οποίο αποφασίστηκε από την Κυβερνητική Επιτροπή με στόχο την αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της ανεργίας κατά το μεταβατικό διάστημα έως την πλήρη ενεργοποίηση του Προγράμματος ΔΑΜ 2021-2027, ο κ. Μουσουρούλης ανέφερε ότι το χρονοδιάγραμμα ενεργοποίησης της νέας προγραμματικής περιόδου, όπως διαμορφώθηκε λόγω των καθυστερήσεων αναφορικά με την έγκριση του κανονιστικού πλαισίου, επιβεβαιώνει την ορθότητα της επιλογής του μεταβατικού προγράμματος.
Όσον αφορά στο ΕΣΠΑ 2014-2020, σε συνεργασία με την Γ.Γ. Επενδύσεων και ΕΣΠΑ δημοσιεύθηκε ανοιχτή Πρόσκληση διαβούλευσης και υποβολής προτάσεων από φορείς Δημόσιου Τομέα, ΟΤΑ, Επαγγελματικούς και Κοινωνικούς Εταίρους, καθώς και Ακαδημαϊκούς – Ερευνητικούς Φορείς. Συνολικά υποβλήθηκαν 394 Προτάσεις συνολικού προϋπολογισμού 1,74 δις ευρώ. Κατά την προ-αξιολόγηση κρίθηκαν μη-συμβατές με τον σκοπό και τους όρους της πρόσκλησης, προτάσεις προϋπολογισμού 115,5 εκ ευρώ. Κατά συνέπεια, προκρίνονται στην επόμενη φάση αξιολόγησης η οποία θα διενεργηθεί σε συνεργασία με τις υπηρεσίες της Γ.Γ. Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, 343 προτάσεις π/υ 1,63 δις ευρώ.
Ο κ. Ευγενικός συμφώνησε ότι πρέπει να υπάρξει συνεργασία ΓΓΕΣΠΑ- Τεχνικής Γραμματείας ώστε οι δράσεις να κατευθυνθούν αυτοτελώς ή ομαδοποιημένα εκεί όπου υφίσταται διαθεσιμότητα χρηματοδοτήσης. Ο κ. Μουσουρούλης διέκρινε τα έργα σε αυτά που μπορούν να προχωρήσουν άμεσα με εθνικούς πόρους-ΕΣΠΑ, και τα μεσοπρόθεσμα για την επόμενη περίοδο.
Για το Πράσινο Ταμείο, έχει ενεργοποιηθεί και υλοποιείται το σύνολο των αξόνων του 1ου Προγράμματος ανάπτυξης βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων χαμηλού ανθρακικού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος στις Π.Ε. Κοζάνης και Φλώρινας και στο Δήμο Μεγαλόπολης, συνολικού ποσού 31.412.033 € από τα έσοδα πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπών του 2018. Ειδικότερα, έχουν ενταχθεί δράσεις συνολικού προϋπολογισμού περίπου 1,07 εκατ. € και το υπόλοιπο ποσό ύψους περίπου 30,37 εκατ. € μεταφέρεται στο 2021. Στο ποσό αυτό θα προστεθεί και το ποσό που αντιστοιχεί στα έσοδα πλειστηριασμών του 2019 (30,5 εκατ.) που θα δεσμευθεί για την υλοποίηση ενός 2ου Προγράμματος ενίσχυσης της τοπικής οικονομίας.
Ο κ. Μουσουρούλης έθεσε το ζήτημα αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων και του μηχανισμού υλοποίησης των δράσεων. Υπενθύμισε ότι έχουν ήδη εγκριθεί δράσεις ΟΑΕΔ προϋπολογισμού 107 εκ. ευρώ με χρηματοδότηση ΠΔΕ.
Ο Πρόεδρος του ΟΑΕΔ, κ. Πρωτοψάλτης, ενημέρωσε σχετικά αναφέροντας ότι από 10.12.2020 που το Υπ. Εργασίας έστειλε στο Υπ. Ανάπτυξης, ο ΟΑΕΔ πήρε απάντηση 1η Φεβρουαρίου. Ο κ. Πρωτοψάλτης σημείωσε ότι αυτοί είναι οι τυπικοί χρόνοι (business as usual), αλλά θα πρέπει να επισπευστούν οι υπηρεσιακές διαδικασίες για να επιτευχθούν οι στόχοι. Επίσης, διευκρίνισε ότι το πρώτο ζήτημα της συζήτησης ήταν η ένταξη στο ΠΔΕ.
Ο κ. Ευγενικός ενημέρωσε ότι οι εκκρεμότητες είναι η σύμφωνη γνώμη ΚΕΜΚΕ και για η ολοκλήρωση του ελέγχου από το ελεγκτικό συνέδριο, ώστε στη συνέχεια η ΜΟΔ όντας σε ετοιμότητα να προχωρήσει στην παραμετροποίηση ΠΣΚΕ. Σε συνάντηση ΕΥΚΕ ΟΑΕΔ ΜΟΔ συζητήθηκε επίσης το καθεστώς ενισχύσεων που θα χρησιμοποιηθεί, δεδομένου ότι πρέπει να ελεγχθεί και η σώρευση βάσει του καθεστώτος de minimis. Ο κ. Μουσουρούλης συμφώνησε στην αναγκαιότητα επίσπευσης των διαδικασιών ώστε η δράση να προκηρυχθεί το συντομότερο και πρότεινε άμεσα συνάντηση για τις δράσεις ΟΑΕΔ και Πράσινου Ταμείου-ΕΦΕΠΑΕ ώστε να αντιμετωπιστεί το σύνολο των τεχνικών ζητημάτων και να ετοιμαστούν και τα τεχνικά δελτία.
Σε συνέχεια ερωτήματος του κ. Κιάνα, ο Κ. Μουσουρούλης και η κα Αγγελίδη διευκρίνισαν ότι για την εφαρμογή του προγράμματος διαχείρισης ΕΦΕΠΑΕ απαιτείται μετά τον έλεγχο της σύμβασης από το ελεγκτικό συνέδριο, η υπογραφή υπουργικής απόφασης και η παραμετροποίηση ΠΣΚΕ.
Ο κ. Μουσουρούλης ανέφερε ότι η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας έθεσε κάποια ζητήματα σχετικά με τα έργα τηλεθερμάνσεων, και ειδικά αναφορικά με την απένταξη του έργου της Φλώρινας από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ, το κλείσιμο του φακέλου καθώς και τα υλικά που σύμφωνα με την ΑΝΚΟ δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε άλλο έργο. Αναφορικά με τα λοιπά έργα τηλεθερμάνσεων Κοζάνης, Εορδαίας και Αμυνταίου, σύμφωνα με το Μνημόνιο Συνεργασίας, υπενθύμισε ότι αναμένεται από την Επιτροπή Παρακολούθησης / ΟΔΕ αναλυτικό Σχέδιο Δράσης με τα αναγκαία έργα / στάδια / υπό-έργα και τις απαραίτητες για την ωρίμανσή τους ενέργειες. Αυτό αφορά στα νέα έργα π/υ 80 εκατ. Ευρώ για τα οποία τίθεται ζήτημα κάλυψης ίδιας συμμετοχής, και τα εκτελεσμένα -μη αποσβεσμένα- έργα για τα οποία απαιτείται τεχνική συζήτηση με τη συμμετοχή ΑΝΚΟ, Περιφέρειας, ΓΓ ΕΣΠΑ, ΕΓ ΕΤΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, συμφωνήθηκε ότι πρέπει να προηγηθεί το Σχέδιο Δράσης.
Σχετικά με την επιστολή του Περιφερειάρχη κ. Κασαπίδη για τις χρήσεις γης που προτίθεται να καθορίσει η ΔΕΗ, ο κ. Μουσουρούλης αναφέρθηκε στη συζήτηση προηγούμενης συνεδρίασης για τις διατάξεις του άρθρου 155 του ν.4759/2020 σχετικά με τις Περιφερειακές Ενότητες Κοζάνης και Φλώρινας και τον Δήμο Μεγαλόπολης που καθορίστηκαν ως Ζώνες Απολιγνιτοποίησης (Ζ.ΑΠ.), καθώς και στην απάντηση της ΔΕΗ. Ο κ. Μουσουρούλης διευκρίνισε ότι τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (Ε.Π.Σ.) αναγνωρίστηκαν ως το πλέον κατάλληλο εργαλείο για τη θεσμοθέτηση των χρήσεων στις Ζ.ΑΠ., δηλαδή των εκτάσεων που θα περιέλθουν στην κυριότητα του δημοσίου.
Ο καθηγητής ΕΜΠ κ. Καράντζαλος ανέφερε ότι με τη βοήθεια του Υπουργείου και τη συνεργασία με τη ΔΕΗ και λοιπούς φορείς, προχώρησε στη χαρτογράφηση των υφιστάμενων χρήσεων και τη δυναμική τους. Στη συνέχεια, παρουσίασε τις προτεινόμενες γενικές χρήσεις γης με κριτήρια βιώσιμης ανάπτυξης σύμφωνα και με τη φύση και κατάσταση των εδαφών.
Ο κ. Μουσουρούλης αναφέρθηκε στο χρονοδιάγραμμα κατάρτισης και υπογραφής της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της ΔΕΗ ΑΕ καθώς και στο χρονοδιάγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης για το έργο αποκατάστασης των εδαφών με φορέα τη ΔΕΗ ΑΕ, τονίζοντας την ανάγκη σύγκλισης των χρονοδιαγραμμάτων αυτών με εκείνα της έγκρισης και ενεργοποίησης του νέου Προγράμματος ΔΑΜ συμπεριλαμβανομένου και του καθεστώτος παροχής επενδυτικών κινήτρων.
Ο κ. Χατζημιχαήλ από τη ΔΕΗ αναφέρθηκε στο όχημα ειδικού σκοπού και στην απαιτούμενη αποτίμηση της αξίας των εδαφών.
Ο κ. Κασαπίδης σημείωσε ότι πρώτη φορά ενημερώνεται για τον σχεδιασμό που παρουσιάστηκε και ότι πρέπει να υπάρχει σύγκλιση σε διάλογο με τη ΔΕΗ και ζήτησε το ΕΜΠ να είναι σε συνεργασία με τον τεχνικό σύμβουλο της Περιφέρειας. Επίσης, αναφέρθηκε σε μία τροπολογία του 1999 όπου υπήρξε μεταφορά εδαφών και σημείωσε ότι δεν είναι αποδεκτό να γίνεται σχεδιασμός ερήμην της Περιφέρειας και των Δήμων διότι τα δημόσια εδάφη έχουν συσχέτιση με τα εδάφη της ΔΕΗ.
Ο κ. Κασαπίδης επανήλθε σχετικά με την επιλογή των εδαφών που θα είναι στην κυριότητα της ΔΕΗ τα οποία χαρακτήρισε φιλέτα (αποκατεστημένες γεωργικές εκτάσεις για φωτοβολταϊκά), σημείωσε ότι δεν μπορεί η Περιφέρεια να στερηθεί των εδαφών που χρειάζονται για τις δραστηριότητες που είχε σχεδιάσει, υπογράμμισε ότι πρέπει να υπάρξει διάλογος για την επιλογή των εδαφών και τόνισε ότι το επιχειρηματικό σχέδιο της ΔΕΗ να είναι σε αρμονία με την Περιφέρεια. Τέλος, αναφέρθηκε στην ανεργία και ζήτησε να υπάρξει η χρυσή τομή ώστε να ληφθεί υπόψη η τοπική κοινωνία και να είναι προτεραιότητα το δημόσιο συμφέρον.
Ο κ. Χατζημιχαήλ είπε ότι οι εκτάσεις του δημοσίου θα είναι πολύ μεγάλες και θα αφορούν σε όλες τις χρήσεις. Επίσης σημείωσε ότι η ΔΕΗ διαχρονικά είναι αρωγός της περιοχής. Επίσης, σε συνέχεια παρέμβασης του κ. Λαμπρόπουλου διευκρίνισε ότι ανάλογος διάλογος θα γίνει και με την Μεγαλόπολη.
Ο κ. Μπαντζιάς από την κοινοπραξία Deloitte / Exergia που χρηματοδοτείται από την DG Reform, παρουσίασε τα βασικά χαρακτηριστικά του Εδαφικού Σχεδίου Νήσων Αιγαίου και Κρήτης, αναφέροντας ότι η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, αλλά και η ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής των νήσων αποτελούν βασική στοχοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Ελλάδα στα νησιά >30% της ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται από λιγνίτη και ~10% από πετρέλαιο ή ντίζελ, ενώ οι σημαντικές προοπτικές διείσδυσης ΑΠΕ στα νησιά σε συνδυασμό με τις διασυνδέσεις δημιουργούν ευκαιρίες ενεργειακής αυτονομίας και εξαγωγών καθαρής ενέργειας στην ηπειρωτική Ελλάδα, και παράλληλα πρέπει να ληφθεί υπόψη το ήδη επιδεινωμένο περιβάλλον από σειρά προκλήσεων: οικονομική εξάρτηση από τουρισμό, παράνομη μετανάστευση, γεωπολιτικές συνθήκες κ.α.
Τα νησιά εντάσσονται στο μηχανισμό δίκαιης μετάβασης και ως μέρος αυτού απαιτείται η κατάρτιση εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης. Καθώς τα νησιά του Βορείου και Νοτίου Αιγαίου και η Κρήτη χρήζουν επίσης υποστήριξης από το ΤΔΜ, η Κυβερνητική Επιτροπή διευρύνθηκε με συμμετοχή του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Καθώς τα παραπάνω είναι ζητήματα συναφή με αυτά που θα εξεταστούν στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Greco islands, που συζητείται μεταξύ του ΥΠΕΝ και της DG Regio της ΕΕ, θα ήταν χρήσιμος ο συντονισμός μεταξύ των δύο εγχειρημάτων. Ο σχεδιασμός της δίκαιης μετάβασης αναμένεται διαφορετικός ανάλογα με το πλάνο διασύνδεσης και τι ανάγκες του κάθε νησιού και προβλέπεται ομαδοποίηση σε νησιά με κοινά χαρακτηριστικά. Θα εκπονηθεί λίστα πιθανών έργων, προτεραιοποίησή τους, και η εργασία θα καταλήξει με τη συνολική περιγραφή της διαδικασίας μετάβασης για τα αναγνωρισμένα εδάφη.
Η ΓΓ Νησιωτικής Πολιτικής, κα Καλογήρου, σημείωσε ότι αντίπαλος είναι ο χρόνος και πως θα πρέπει να αποτυπωθεί η τυπολογία των νησιών σε 3-4 κατηγορίες και να προχωρήσει η επεξεργασία ταχύτατα.
Ο κ. Μουσουρούλης διευκρίνισε ότι τα χρονοδιαγράμματα κατάρτισης των 3 εδαφικών σχεδίων θα πρέπει να συγκλίνουν και σε καμία περίπτωση να μην καθυστερήσει η συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή..
Η Συντονιστική Επιτροπή θα εκπονήσει σημείωμα για τα νησιά «αναφοράς» και περιγραφή αντικειμένου του οργάνου για το συντονισμό της διαδικασίας το οποίο θα συγκροτηθεί υπό το Υπουργείο Ναυτιλίας με τη συμμετοχή μεταξύ άλλων των τριών Περιφερειών και της ΔΕΗ ΑΕ. Θα επιδιωχθεί συνεργασία μεταξύ ΠΕΠ και εδαφικού.
Ο κ. Χατζημιχαήλ ανέφερε ότι υπάρχει ρυθμιστικό κενό για τις μονάδες στα νησιά τα οποία διασυνδέονται. Η κ. Χατζή ανέφερε ότι η ΡΑΕ επεξεργάζεται ήδη εντατικά το ζήτημα.
Σε σχέση με το ειδικό καθεστώς κρατικών ενισχύσεων, η ΟΔΕ κρατικών ενισχύσεων ολοκληρώνει την έκθεση επιχειρημάτων ώστε να ξεκινήσει νέος κύκλος διαπραγμάτευσης με τη ΓΔ Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Παράλληλα, προχωράει η διαβούλευση για τις Κατευθυντήριες Γραμμές Κρατικών Ενισχύσεων.
Κατόπιν των ανωτέρω, η Συντονιστική Επιτροπή αποφάσισε:
- να εξουσιοδοτήσει τον Πρόεδρο να γνωστοποιήσει στην ΕΥΣΥΠ την έγκριση των παραδοτέων και την ολοκλήρωση του έργου του Συμβούλου (BCG/GT/ΕΜΠ)
- να αναληφθούν ενέργειες προκειμένου να εξασφαλισθεί η επιλεξιμότητα χρηματοδότησης του γεωργικού τομέα μέσω του ΤΔΜ
- να σταλούν άμεσα στα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής τα προσχέδια των Εδαφικών Σχεδίων Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης, και αμέσως μετά προς τα μέλη της εταιρικής σχέσης, με προθεσμία διαβούλευσης την 19η Μαρτίου 2021
- να ολοκληρωθεί η επεξεργασία των προτάσεων που υποβλήθηκαν στην ανοιχτή Πρόσκληση προς φορείς του δημόσιου τομέα σε συνεργασία ΓΓ ΕΣΠΑ- Τεχνικής Γραμματείας, και να προωθηθούν προς ένταξη οι δράσεις που θα προκριθούν ανάλογα με τις χρηματοδοτικές δυνατότητες των προγραμμάτων 2014-2020,
- να αντιμετωπιστεί το σύνολο των τεχνικών ζητημάτων αναφορικά με την προκήρυξη των δράσεων του «κοινωνικού πακέτου» και του ΕΦΕΠΑΕ σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ και το Πράσινο Ταμείο,
- να καταρτιστεί το αναλυτικό Σχέδιο Δράσης για τις τηλεθερμάνσεις με τα αναγκαία έργα/στάδια/υποέργα και τις απαραίτητες για την ωρίμανσή τους ενέργειες
- να συγκροτηθεί Ομάδα Εργασίας Υπουργείο Ναυτιλίας για το συντονισμό της εταιρικής σχέσης αναφορικά με το Εδαφικό Σχέδιο νήσων και την επεξεργασία των προτάσεων της Τεχνικής Γραμματείας ΣΔΑΜ (νησιά αναφοράς) και του συμβούλου (Deloitte/Exergia)